De Holland-Amerika Lijn is 150 jaar oud, dit wist je misschien nog niet over de roemruchte Rotterdamse rederij
‘De Lijn’ bestaat 150 jaar. In Rotterdam is deze week stilgestaan bij het jubileum van de rederij die zo nauw verbonden is met de stad. De Lijn in de volksmond, de Holland-Amerika Lijn voluit, de Nederlandsch-Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij bij oprichting en inmiddels op z’n Engels de Holland America Line.
Voor honderdduizenden mensen begint het nieuwe leven aan boord van een van de schepen van de Holland-Amerika Lijn (HAL). Met stoomschepen vertrekken zij van Rotterdam voor de oversteek naar Amerika. Rijnmond zet een aantal memorabele momenten uit de 150-jarige geschiedenis van De Lijn op een rij.
Brug over de oceaan
De Holland-Amerika Lijn is de eerste rederij die een geregelde vaart heeft op Amerika. Dat begint op 15 oktober 1872 als het stoomschip Rotterdam vanuit Rotterdam naar New York vertrekt. Hiermee is de brug over de oceaan gelegd, jubelen de kranten over deze gebeurtenis. Overigens heet de rederij dan nog Plate, Reuchlin & Co.
Een half jaar later beginnen Antoine Plate en Otto Reuchlin met partners de Nederlandsch Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij (NASM) die in 1896 wordt omgedoopt tot de Holland-Amerika Lijn.
Plate en Reuchlin krijgen met hun twee stoomschepen Rotterdam en Maas voor elkaar wat in Amsterdam niet lukt, zo blijkt uit het Handelsblad van 16 oktober 1872: ‘Een gevoel van schaamte komt in ons op als we aan het rijke Amsterdam denken, waar pogingen om een directe verbinding met Noord-Amerika tot stand te brengen zijn mislukt.’
[…]
Het Landverhuizershotel aan de Wilhelminapier
Nu kennen veel mensen de huidige Holland America Line van cruises, maar de oorspronkelijke Holland-Amerika Lijn vervoert voornamelijk landverhuizers. Dat zijn emigranten die vanuit Europa een nieuw leven willen opbouwen aan de andere kant van de wereld.
Al in 1893 opent de Nederlandsch Amerikaansche Stoomvaart Maatschappij op de Wilhelminapier een landverhuizershotel: het NASM-hotel. Het is bedoeld voor de mensen die een paar dagen in Rotterdam verblijven voordat ze met een van de schepen naar Amerika vertrekken.
Voor de rederij heeft het hotel voordelen, zo vertelde Rob Noordhoek van Museum Rotterdam eerder op Radio Rijnmond: “Ze kunnen een totaalpakket aanbieden met vervoer naar Rotterdam, verblijf in de stad en de overtocht. Bovendien kunnen ze zo de hygiëne van de mensen onder controle houden.” Landverhuizers worden in het hotel ontsmet. Dit om te voorkomen dat er ziektes uitbreken aan boord, waardoor de Amerikaanse autoriteiten het schip zouden kunnen terugsturen.
Het Landverhuizershotel wordt begin jaren ’70 gesloopt.
Passagierslijsten online te bekijken
Het is een indrukwekkende rij boeken in het depot van het Stadsarchief Rotterdam: de passagierslijsten per schip van de Holland-Amerika Lijn. Op elk schip wordt met de hand bijgehouden welke passagiers aan boord zijn.
[…]
In de loop van de jaren ’60 krijgt de passagiersvaart concurrentie van het vliegtuig. In 1971 wordt de transatlantische dienst stop gezet. De HAL gaat zich richten op cruises en wordt in de jaren ’80 overgenomen door het Amerikaanse Carnival Cruises. Het hoofdkantoor is nu in de Verenigde Staten, maar de schepen van de HAL dragen nog altijd Nederlandse namen. En de huidige Rotterdam, het zevende schip in de vloot van de HAL met die naam, is het vlaggenschip en heeft sinds kort weer Rotterdam als thuishaven.