Nieuw migratiemuseum koopt zeldzame portretten van 17de-eeuwse zwarte mannen
Museum Fenix Wim Pijbes kocht twee schilderijen van zwarte mannen, mogelijk zeelui, van Jan van Staveren (1640) voor het toekomstige migratiemuseum Fenix in Rotterdam.
Twee zeldzame ‘tronies’ of studiekoppen van vrije zwarte Afrikanen, geschilderd in 1640 door de Leidse schilder Jan van Staveren zijn op de kunstbeurs Tefaf aangekocht voor de collectie van het toekomstige landverhuizersmuseum Fenix in Rotterdam.
Dat meldt Wim Pijbes, directeur van de stichting Droom en Daad. Eind 2024 hoopt die stichting het nieuwe museum over de kunst en geschiedenis van wereldwijde migratie te openen in een grote havenloods op Katendrecht, die nu verbouwd wordt.
Van Staverens twee ovale schilderijtjes (elk 16 bij 12 centimeter) zijn volgens Pijbes bijzonder omdat ze zwarte mensen als hoofdonderwerp hebben. De aangekochte schilderijen zijn afkomstig uit een Zwitserse collectie. Pijbes kocht ze op de Tefaf bij kunsthandelaar Bob Haboldt, omdat ze „de migratie uit die tijd een gezicht geven”. Over de prijs wil hij niets kwijt.
„Waarschijnlijk waren het zeelieden uit Afrika, die voor Van Staveren geposeerd hebben”, vertelt Pijbes over de twee bij elkaar horende panelen. „In Amsterdam en Leiden waren in het begin van de zeventiende eeuw veel migranten omdat er werk was, er viel wat te verdienen.”
De zeventiende-eeuwse Jan van Staveren (1613 of 1614-1669) was een Leidse fijnschilder, net als zijn stads- en tijdgenoot Gerard Dou. Hij schilderde vooral bijbelse taferelen, genrestukken en portretten, en was ook burgemeester van Leiden.