DUTILHHUIS

‘Groene groei van de economie? Dat is een mythe’, zegt spraakmakend econoom Jason Hickel

Econoom-antropoloog Als we blijven streven naar aanhoudende groei van het bruto binnenlands product, helpen we onze aarde om zeep, zegt econoom-antropoloog Jason Hickel.

Ooit geloofde hij het ook: we kunnen de economie laten groeien én verduurzamen. Maar deze week was Jason Hickel (40), econoom-antropoloog en hoogleraar aan de Autonome Universiteit van Barcelona, in de Tweede Kamer om politici te waarschuwen voor wat hij nu ziet als een mythe.

Hickel is de meest vooraanstaande degrowther van het moment, een stroming denkers die waarschuwt dat rijke landen economische groei moeten loslaten om te ontsnappen aan een klimaatcatastrofe. In zijn boek Minder is meer uit 2020 onderbouwt hij hoe economieën de energie die wordt bespaard met verduurzaming en slimme uitvindingen direct weer opverbruiken door economische groei. „Onze economie is georganiseerd rond het oneindig toenemen van productie. En dat is waanzin. Of, in normale tijden zou het waanzin zijn. In deze ecologische noodtoestand is het extra gestoord.”

Hickel, wiens gedachtegoed ook wordt omarmd door protestbeweging Extinction Rebellion, was woensdag op uitnodiging van GroenLinks in de Tweede Kamer. Naast linkse partijen kwamen ook alle coalitiepartijen naar hem luisteren. NRC sprak hem een dag voor de bijeenkomst.

Wat wil u als eerste tegen de Nederlandse politici zeggen?

„Dat het héél duidelijk is dat we niet op weg zijn klimaatdoelen te halen. Bij lange na niet. Dat geldt óók voor het ‘klimaatprogessieve’ Nederland.”

„Ook is er groeiende consensus onder wetenschappers dat als we economische groei blijven najagen, we Parijse klimaatdoelstellingen simpelweg nooit kúnnen halen. Hoe meer de economie groeit, hoe meer energie de economie vraagt, en hoe lastiger het wordt om onze CO₂-uitstoot omlaag te brengen.”

[…]

Veel mensen, bijvoorbeeld de Nederlandse premier Rutte, zeggen: economische groei is goed, als het maar ‘groene groei’ is.

„Het is heel duidelijk dat die visie niet ondersteund wordt door de wetenschap. Jullie premier bedoelt dan: groei van de totale economie, maar waarom hebben we dat nodig?

„Groene groei-scenario’s leunen op biobrandstoffen en technologie om CO2 af te vangen en onder de grond op te slaan. Dan heeft de wereld land nodig dat drie keer zo groot is als India om al die biobrandstoffen te produceren. Dat betekent: massale ontbossing en verlies van biodiversiteit.

Groei van het totale bbp najagen, komt met zulke problemen. Zelfs als je op een magische manier de groeiende CO₂-uitstoot oplost, zit je nog steeds met het probleem van materiaalgebruik. Groene groei is een mythe. Een fantasie.”