Recordwinst Shell goed voor aandeelhouders, maar kritiek wordt luider

Shell Pernis” by dutinpar is licensed under CC BY-NC 2.0

Nu bekend is dat olie- en gasconcerns hun winsten over afgelopen jaar gezamenlijk met meer dan 100 miljard euro zagen stijgen, komt de vraag op of het wel eerlijk is dat bedrijven zo veel winst maken. Onder Kamerleden heerst ongemak en eergisteren noemde de Amerikaanse president Biden het Amerikaanse oliebedrijf ExxonMobil “zakkenvullers”.

De discussie is niet nieuw. Afgelopen zomer werd al duidelijk dat bedrijven zoals Shell en ExxonMobil de wind enorm in de rug hebben vanwege de oorlog in Oekraïne. Zodra de prijzen van olie en gas de lucht in schoten, vanwege onzekerheid over leveringen uit Rusland, stegen ook de winsten van olie- en gasbedrijven. Aan de andere kant zijn oliebedrijven een groot deel van hun investeringen in Rusland kwijt, maar dat bedrag staat in schril contrast met de extra opbrengsten.

Eerder zei vertrekkend Shell-bestuursvoorzitter Ben van Beurden zich te realiseren dat de winsten “zeer aanzienlijk” zijn. Hij noemde de hoge prijzen een “wereldwijd fenomeen” waaraan Shell niet veel kan doen.

[…]

Meevallerbelasting

Naar aanleiding van de opgelopen winsten voerde Groot-Brittannië een nieuwe belasting in voor energiebedrijven: een windfall tax, oftewel een meevallerbelasting. Oliebedrijven moeten extra betalen voor de winsten die zij maken uit olie en gas gewonnen op Brits grondgebied. De onlangs aangetreden Britse premier Sunak voerde die belasting in toen hij nog minister van Financiën was.