Ondanks prijsplafond valt energierekening soms hoger uit: ‘Mensen weten niet meer waar ze aan toe zijn’

De gasprijs is in veertien maanden niet zo laag geweest, de kosten voor elektriciteit dalen en het prijsplafond beschermt de consument sinds begin dit jaar tegen nieuwe prijsexplosies. En toch is het termijnbedrag bij veel energieklanten begin dit jaar flink omhooggegaan of zelfs meer dan verdubbeld.

Goed nieuws is er ook. Na de eerste schrik hebben veel energieklanten alweer een nieuw voorstel gekregen voor een termijnbedrag. En die ligt weer veel lager. „We horen dit soort verhalen heel veel”, zegt een woordvoerder van de Consumentenbond. „Gevolg is dat veel mensen het gevoel hebben dat ze zwemmen, dat ze niet meer weten waar ze aan toe zijn.”

Volgens toezichthouder ACM mogen leveranciers hun termijnbedragen wijzigen. Naar boven en naar beneden. „De energietarieven, de belastingen en het prijsplafond zorgen er voor dat de maandelijkse termijnbedragen kunnen veranderen. Maar dat moet de leverancier wel goed uitleggen. Bedoeling is dat je aan het eind van het jaar zo min mogelijk voor verrassingen staat.”

Maar de lagere energieprijzen en de komst van het prijsplafond zouden het maandbedrag toch juist moeten drukken? Met dat plafond garandeert de overheid voor de consument immers, tot een bepaalde hoeveelheid, een maximale gas- en stroomprijs. Het verschil tussen de marktprijs en de maximumprijs neemt de overheid voor haar rekening.

[…]

Vertraging

Die vertraging zorgde voor veel hogere maandbedragen in januari en soms ook nog in februari. Volgens de Consumentenbond waren er afgelopen weken veel klachten van geschrokken klanten. En die klachten slaan niet op een beperkt aantal ‘schuldige’ energiebedrijven. „Ik kan geen positieve of negatieve uitzonderingen noemen, over alle bedrijven krijgen we wel klachten binnen”, zegt een woordvoerder. „We weten dat de branche druk bezig is, het is gewoon heel complex. Het zou goed nieuws zijn als ze eind deze maand alle veranderingen verwerkt hebben”.

Eneco schat in dat het verbruik van twee derde van de klanten onder het prijsplafond blijft, dat wil zeggen maximaal 1.200 kubieke meter gas en 2.900 kilowattuur stroom. Dat wil niet per definitie zeggen dat die mensen uiteindelijk minder kwijt zijn aan energie dan in 2022. Toen lag de belasting lager en de overheidssubsidie van 190 euro in november en december verstoort ook het beeld. „Maar in grote lijnen verwachten we dat zeker voor de helft van de mensen de kosten gelijk blijven of dalen”, zegt een woordvoerder. Dat wordt meer als de huidige rust op de energiemarkten aanhoudt. Zo zal Vattenfall deze week bekendmaken dat het vanaf 1 april het maandbedrag voor 60 procent van zijn klanten verlaagt. Al is ‘de rust’ op de energiemarkt betrekkelijk: de huidige gasprijs is nog altijd driemaal zo hoog als twee jaar geleden.