Een jaar na de kap: verdween het Sterrebos voor niets?
Vandaag precies een jaar geleden werd de laatste activist uit een boom gehaald in het Sterrebos bij het Limburgse Born. Milieuactivisten verschansten zich toen in de tweehonderdjarige eiken om de kap van het bos te voorkomen. Een groot deel van het bos moest weg, omdat naastgelegen autofabrikant VDL Nedcar zou gaan uitbreiden. Een jaar later is vooral de kaalslag van kettingzagen te zien.
De natuurliefde van Har Pluijmakers uit Susteren ontstond zestig jaar geleden, toen hij twee levenloze buizerds vond in het bos achter zijn huis. Gedood door jagers. De inmiddels 72-jarige vogelaar kan het zich nog feilloos voor de geest halen: vanaf dat moment wilde hij zich inzetten voor de natuur.
Zestig jaar later is dat niet veranderd. Voor verschillende natuurorganisaties brengt hij al meer dan 35 jaar roofdierpopulaties in kaart. Het is dan ook niet verrassend dat Pluijmakers meteen de schelle roep van een overvliegende buizerd herkent. “Hier woont een koppel”, vertelt hij als we met zijn Franse buldog Tum langs het Sterrebos lopen. Of wat daarvan over is.
Sterrebos moest weg voor autofabriek
Het bos van nog geen zeven hectare kwam begin 2022 groot in het nieuws, doordat actievoerders van onder meer ‘Red Het Sterrebos’ zich in bomen verschansten om de kap tegen te gaan. Pluijmakers weet er alles van: de milieuactivisten bivakkeerden meer dan een week lang in zijn woonkamer. “Mijn huis werd een soort epicentrum van de beweging.”
Pluijmakers vertelt over de uitvalsbasis met een gaarkeuken, waar de matrassen kriskras over de vloer lagen. “Het was een geweldige tijd. De gedrevenheid van al die jonge mensen om het bos te redden, inspireerde me.
Die gedrevenheid mocht niet baten. De politie ontruimde en arresteerde de actievoerders en een groot gedeelte van het bos werd meteen gekapt. Autofabrikant VDL Nedcar had namelijk al toestemming van de provincie om het fabrieksterrein uit te breiden. Volgens het bedrijf was die uitbreiding noodzakelijk voor de komst van een nieuwe opdrachtgever. Maar die is tot nu toe nog niet bekendgemaakt.
[…]
Wat is natuurcompensatie?
Het compenseren van natuur gebeurt wanneer (delen van) natuurgebieden moeten wijken, bijvoorbeeld voor de aanleg van infrastructuur. Volgens het Wagenings rapport ‘Natuurcompensatie: kansen, knelpunten en rekenregels‘ moet natuurcompensatie ecosystemen en biodiversiteit in stand houden, bijvoorbeeld door nieuwe bomen en planten te plaatsen. Veel natuurcompensatie is verplicht.
Ecoloog Bert Maes deed dertig jaar onderzoek naar wilde bomen en struiken en is kritisch over natuurcompensatie. “Het optimisme over de maakbaarheid van de natuur en bossen is misplaatst: eeuwenoude bossen zijn niet te compenseren. Die hebben ingewikkelde ecosystemen en leefgemeenschappen gevormd die niet vanzelf terugkomen. In onze klimaatzone zouden we juist heel zorgvuldig om moeten gaan met de oude bossen en parken. De bomen en struiken die er groeien zijn waardevol.”