Eerste januariweek breekt warmterecords in groot deel van Europa

Perfect off piste conditions
Photo by David Heslop on Unsplash

De eerste week van het nieuwe jaar is het in bijna heel Europa extreem warm. Werd een groot deel van de VS rond de Kerstdagen getroffen door uitzonderlijke winterkou, nu zijn aan de andere kant van de oceaan in veel Europese landen warmterecords gebroken.

Records op zich zijn niet uitzonderlijk, maar doorgaans gaat het om tienden van graden. Deze week zijn op sommige plekken records verpulverd met meerdere hele graden.

Wind cruciaal

Temperaturen van 10 tot bijna 20 graden boven normaal leidden ertoe dat deze week duizenden records gebroken werden. Het roept de vraag op of de weerfenomenen in de VS en Europa iets met elkaar te maken hebben, en welke rol klimaatverandering speelt. Een ding is zeker, zegt Peter Siegmund van het KNMI: “De wind speelt bij beide een doorslaggevende rol. In de VS kwam de wind uit het koude Noordpoolgebied, bij ons kwam de wind uit het warme zuidwesten.”

[…]

Deels klimaat, deels toeval

Dat er op dit moment zoveel warmterecords worden gebroken in Europa hangt voor een deel samen met klimaatverandering, en voor een deel met toeval. Het noordelijk halfrond is sinds begin vorige eeuw gemiddeld anderhalve graad warmer geworden. Lokale weersomstandigheden kunnen er daarnaast nog een flinke schep bovenop doen. Zo waaide er deze week in de Alpen een föhn-wind, een luchtstroom die extra warmte met zich meebrengt.

[…]

Winter steeds korter, skigebieden kleiner

Sowieso worden winters in Europa steeds korter, zegt Siegmund. “Elk jaar gaat er bijna een dag af van de winter.” De herfst eindigt iets later en het voorjaar begint eerder. De tijd die er aan het eind van de winter af gaat is overigens gemiddeld groter dan aan het begin. Dat komt door de zon, die in maart al meer kracht heeft dan in het najaar. Zeker in sneeuwgebieden is de impact van de zon groot.