Doendenken, in plaats van doemdenken – dat is waar ecosoof en schrijver Henk Oosterling voor pleit in de duurzaamheidstransitie. Hoe duurzaam is Rotterdam? En waarom is het zo moeilijk om ons gedrag te veranderen? Oosterling is één van de gasten waarmee de makers van de podcast ‘Stadswandelingen’ de stad in gaan. Om alvast een indruk te krijgen gingen wij alvast in gesprek met de ecosoof.
Ook te gast is: kunstenaar en uitvinder Daan Roosegaarde
Hoe uit de duurzaamheidstransitie zich in Rotterdam?
Photo: Sebastiaan ter Burg, CC BY-SA 4.0
“In 2020 is het Rotterdamse duurzaamheidskompas uitgewerkt door de toenmalige coalitie”, vertelt Oosterling. Dit kompas omvat de volgende ambities: energietransitie, circulair, klimaatbestendig en gezonde leefomgeving. Oosterling vraagt zich af wat de nieuwe coalitie hiermee gaat doen. “Je ziet dat de plannen tot nu toe vooral fysiek zijn: schone lucht, schoon water en schone grond.”
Concrete voorbeelden van ‘fysieke maatregelen’ zijn zonnepanelen, sedumdaken, bomen in de stad om de hittestress te verminderen, consumptiepatronen aanpassen, plastic verwerken en afval scheiden. Dat is volgens ecosoof alleen niet genoeg.
[…]
Daarnaast vindt de ecosoof dat veel mensen te principieel zijn. Hoe het volgens hem vaak gaat: ‘O, je bent vegetariër he, maar ik hoorde laatst van Karel dat je daar een stuk vlees hebt gegeten. Dat je kip hebt gegeten’. “Dan beticht je iemand dat hij of zij niet doet wat hij of zij zegt en dus niet principieel is”, zegt Oosterling.
“Hetzelfde geldt in de volgende redenering: ‘als ik mijn auto meer laat staan, dan gaat mijn buurman twee keer zoveel rijden.’ Volkomen idioot natuurlijk. Maar dat is de oude logica. Het uitgangspunt is dan vaak: dan hoef ik ook niks meer te doen.”
[…]
Volgens u zouden we moeten doeNdenken in plaats van doemdenken? Waarom?
“Er heerst nog steeds het idee dat anderen het moeten doen”, zegt Oosterling. “We wijzen dan naar de politiek en de industrie.” Volgens de ecosoof zouden we vaker naar onszelf mogen wijzen en onszelf afvragen: wat doe ik dan zelf? Hij noemt het een feedbackloop die bij jezelf uitkomt. “Dat is doeNdenken.”
“Let wel, doendenken van consumenten, van burgers, ligt ingebed in een grote industrie waar vermogen aangepakt wordt en waar bedrijven en de overheid aan de slag gaan”, zegt Oosterling. “Het is niet dat alles afgeschoven wordt op de burger, maar burgers moeten als consument ook een slag gaan maken. We moeten snappen dat we een deel van het probleem en een deel van de oplossing zijn.”
“Welke schaal je ook neemt, de Green Deal van Europa, de Gemeente Rotterdam in de aanpak van het verkeer in de binnenstad, wat er thuis gegeten wordt, deze zijn allemaal met elkaar verbonden”, gaat de klimaat-kenner verder. “Dat betekent dat je als burger ook een duurzaamheidsbeweging moet maken.”
De podcast is onderdeel van Erasmus Verbindt, een studenteninitiatief van de Erasmus Universiteit. Meer dan 40 EUR-studenten werken samen om de wetenschap en de Rotterdamse samenleving te verbinden. ‘Stadswandelingen’ is één van de manieren om dit te realiseren. De podcast wordt geproduceerd in samenwerking met de Gemeente Rotterdam en Omroep Rijnmond.