CPB-cijfers Het prijsplafond moet na 2023 echt voorbij zijn, zegt het CPB, ook al blijven de prijzen hoog. Wat dan wel werkt? Gerichte compensatie en hogere lonen.
Bekijk het zo: ondanks de tientallen miljarden waarmee het kabinet de economische klappen opvangt, gaat de koopkracht dit jaar en komend jaar toch achteruit. Of bekijk het zo: aan het eind van 2023 heeft de Nederlandse bevolking ondanks een dip nog evenveel te besteden als in 2018 – helemaal niet gek na een pandemie, een oorlog in Europa en een energiecrisis.
Duidelijk is wel dit: die energiecrisis wordt gevoeld. Volgens het Centraal Planbureau (CPB) daalt de koopkracht in 2022 en 2023 met in totaal 4 procent. Dinsdag presenteerde het CPB nieuwe scenario’s over de gevolgen van de inflatie en de hoge energieprijzen voor de burgers en de staatskas. Die laten zien dat de overheidshulp de schade beperkt en dat de lonen de afgelopen tijd wel stijgen, maar niet genoeg om de inflatie bij te benen.
[…]
Sterker nog: het CPB voorspelt dat de gasprijzen die de inflatie zo hebben aangejaagd niet snel meer zo hoog worden als dit jaar, maar dat ze ook in 2030 nog twee keer zo hoog zullen zijn als het niveau vóór de energiecrisis. „Zowel de geopolitieke situatie als het doormaken van de energietransitie maken het aannemelijk dat de energieprijzen hoog zullen blijven”, schrijft het CPB.
De tijd dat de overheid in een grillige economie alle klappen opvangt, loopt ten einde
Die lange adem vraagt volgens de rekenmeesters van het Planbureau om een totaal andere aanpak dan de haast waarmee het kabinet de afgelopen maanden te werk ging, tot ergernis van het CPB en Raad van State. In plaats van de energieprijzen voor iedereen te stutten – door een prijsplafond of een lagere energiebelasting – kan het kabinet beter aandringen op verduurzaming en energiebesparing bij burgers.
Intussen kan de overheid gerichte programma’s bedenken voor de groep die alsnog in de problemen komt: „Met het beleid voor 2023 is tijd gekocht, die benut moet worden voor de overgang naar een meer structurele situatie.”
[…]
Tussen de regels door geeft het CPB een diepere boodschap af, één waar het kabinet ook op zinspeelt. De tijd dat de overheid in een grillige economie alle klappen opvangt, loopt ten einde.