Klimaatonderzoekers: doel 1,5-graad raakt snel uit zicht, snelle actie is noodzakelijk

Climate change, drowning earth -Photo van Geralt

De mogelijkheden om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graad raken snel uit zicht. Dat concludeert het VN Klimaatpanel IPCC in een nieuw rapport, het zogenoemde syntheserapport.

Het is de voorlopig laatste keer dat de klimaatwetenschappers een dergelijk rapport hebben opgesteld. Het rapport is een samenvatting van zes deelrapporten die de afgelopen jaren over klimaatverandering zijn verschenen.

In het IPCC-rapport staat dat wanneer het klimaatdoel van 1,5 graad niet gehaald wordt, het belangrijk is om de verdere opwarming zo veel mogelijk te beperken: elke tiende van een graad maakt de gevolgen minder ernstig.

Miljarden mensen kwetsbaar

Sinds het vorige soortgelijke rapport, het syntheserapport dat in 2014 verscheen, is er veel veranderd. Weersextremen als hittegolven, extreme neerslag en droogte zijn toegenomen en klimaatverandering heeft inmiddels geleid tot voor een deel onomkeerbare gevolgen voor de mens en de natuur.

Tussen de 3,3 en 3,6 miljard mensen leven in omstandigheden waardoor ze kwetsbaar zijn voor klimaatverandering, stelt het IPCC. Miljoenen mensen hebben te maken met acute voedselonzekerheid en in sommige gebieden zijn al veel planten- en diersoorten verdwenen. Tegelijk zijn er ook hoopvolle ontwikkelingen.

Op een bijeenkomst in het Zwitserse Interlaken hebben regeringen vorige week woord voor woord, en regel voor regel ingestemd met dit syntheserapport. Nu landen uit de hele wereld het rapport geaccepteerd hebben, kunnen ze de inhoud niet meer betwisten. En dat is belangrijk, want de IPCC-rapporten vormen de basis voor de mondiale klimaatonderhandelingen, die later dit jaar verder gaan.

Over het IPCC-rapport

De manier waarop het IPCC werkt is altijd hetzelfde. Wetenschappers doen een tekstvoorstel, waarna regeringen wijzigingen kunnen voorstellen. Maar bij elke voorgestelde verandering hebben de wetenschappers een vetorecht; de tekst moet altijd in overeenstemming blijven met de duizenden pagina’s aan onderliggende klimaatwetenschap.

Het nieuwe rapport onderstreept de noodzaak om meer actie tegen klimaatverandering te ondernemen, zegt Hoesung Lee, voorzitter van het IPCC. Maar, zegt hij, “het laat ook zien dat, als we nu handelen, we nog steeds een leefbare en duurzame toekomst voor iedereen kunnen veiligstellen.”

[…]

Extreem hoge waterstanden aan de Nederlandse kust, die nu nog maar eens per eeuw voorkomen, kunnen na het jaar 2100 tien tot vijftig keer vaker voorkomen. Slangen: “Het synthese-rapport benadrukt dat aanpassing aan klimaatverandering en zeespiegelstijging op verschillende manieren mogelijk is, maar zonder snelle beperking van verdere opwarming is het dweilen met de kraan open.”