Zes vragen over het prijsplafond Het prijsplafond moet bijna alle huishoudens beschermen tegen te hoge energierekeningen. Lang niet alles over de subsidieregeling is al duidelijk. Wat is er wel bekend?
[…] Tijdens dat debat bleek dat lang niet alle vragen rond het prijsplafond nu al zijn te beantwoorden. Energieminister Rob Jetten kon slechts toezeggen in het voorjaar met meer informatie te komen. Wat is er al wel duidelijk? Over termijnbedragen, jaarcontracten, gigajoules en de schatkist.
1 Hoe werkt het prijsplafond?
Huishoudens krijgen in 2023 een beperkte hoeveelheid aardgas en elektriciteit tegen een maximumprijs aangeboden. Voor de eerste 1.200 kubieke meter gas gaat het om 1,45 euro per kuub, terwijl de eerste 2.900 kilowattuur elektriciteit niet meer dan 40 cent per kWh zal kosten. Het verschil tussen de marktprijs en de maximumprijs betaalt de overheid.
[…]
Veel mensen zullen binnen de ‘gesubsidieerde’ hoeveelheid gas en stroom blijven. […]
De meeste energiebedrijven komen half januari met het nieuwe termijnbedrag, het maandelijkse voorschot op de eindafrekening. Dan wordt ook duidelijk hoeveel gas en stroom je naar schatting tegen ‘gewone’ marktprijzen consumeert.
Direct zelf actie ondernemen hoeft dus niet.[…]
2 Krijgen mensen met een warmtenet ook subsidie?
De 500.000 huishoudens die op een warmtenet zijn aangesloten, hebben weinig aan een prijsplafond voor gas. Zij krijgen hun warme water (voor verwarming en douche) van een centrale warmtebron en beschikken dus niet over een eigen cv-ketel. In twee derde van de gevallen wordt die centrale warmtebron gevoed door aardgas, dus vaak lopen de kosten voor de aangesloten huishoudens wel serieus op.
De regeling voor mensen met een warmtenet kwam pas vorige maand rond. Tot een verbruik van 37 gigajoule ligt het prijsplafond op 47,38 euro. Ter vergelijking: 1 gigajoule (GJ) is de energie die gewonnen wordt uit ruim 30 kuub aardgas. In de praktijk komt volgens het kabinet 50 tot 60 procent van de aangesloten huishoudens niet boven de grens van 37 GJ.
De energiebedrijven Eneco en Vattenfall, de twee grootste warmteleveranciers, verdubbelden eind vorig jaar hun prijzen. Wie boven het prijsplafond uitkomt, betaalt dan niet 47,38 euro per gigajoule, maar 76,45 euro (Vattenfall) of zelfs 90,91 euro (Eneco). Het tarief van Eneco komt overeen met het maximale bedrag dat toezichthouder ACM onlangs voor 2023 heeft vastgesteld.
3 Wat als ik meer verbruik dan de energie die onder het prijsplafond valt?
Wie meer verbruikt, gaat meer betalen. En dat komt door twee factoren. Allereerst natuurlijk omdat dan de actuele prijzen gaan gelden. Wie meer dan 1.200 kubieke meter gas gebruikt, moet momenteel rekening houden met een gasprijs van zo’n 2,50 euro. Heel wat meer dus dan de 1,45 euro voor het gas dat binnen het prijsplafond valt.
Dat komt niet alleen door de hoge marktprijs van het ingekochte gas. De consument is dan ook duurder uit door het btw-tarief. Vanwege de hoge tarieven was die btw van 21 naar 9 procent gegaan, maar nu het prijsplafond is ingegaan, wordt die verlaging teruggedraaid.
Wie meer stroom verbruikt dan de 2.900 kWh moet op dit moment bijna 70 cent per kWh betalen. […]
4 Wat gaat het prijsplafond de schatkist kosten?
[…]
5 Kan iedereen alle gesubsidieerde energie krijgen waar hij recht op heeft?
Nee, volgens het kabinet zal circa 5 procent van de huishoudens niet volledig van het prijsplafond profiteren. Anders gezegd, zij krijgen minder gas en stroom tegen de gemaximeerde prijs geleverd, dan waar zij recht op hebben. Dat is dus minder dan de 1.200 kuub gas en de 2.900 kWh stroom.
Dat komt omdat er gewerkt wordt met twee rekenperiodes: één voor en één na de jaarnota. Bij de meeste mensen komt die nota niet precies aan het eind van het jaar: die datum hangt af van het moment dat het energiecontract ooit inging.
De jaarlijkse verbruikslimiet is daarbij ook nog eens opgehakt in allemaal kleine limietjes: voor elke maand een eigen max. Die kleinere limieten zijn gebaseerd op het gemiddelde verbruik van een Nederlands huishouden. In januari gebruik je meer gas dan in augustus.
Stel nu: iemand krijgt zijn jaarnota altijd in april. Tot die periode mag hij bijvoorbeeld 650 kuub gas gebruiken. En in de periode daarna, tot jaareinde, mag hij dan nog eens 550 kuub gebruiken. Gebruikt hij in de eerste periode slechts 400 kuub, dan houdt hij in feite nog 250 kuub over van zijn eerste plafond. De overheid en de energiesector hebben afgesproken dat je dat tegoed niet mee mag nemen, want dat wordt „administratief” te ingewikkeld.
Volgens het kabinet valt de schade in de praktijk mee. Jetten verwachtte dat het bij de geschatte 5 procent ‘getroffen’ huishoudens „niet meteen om schokkende hoeveelheden” energie zal gaan, al is het „altijd vervelend dat we dat niet helemaal hebben kunnen regelen”.
6 Hoe staat het eigenlijk met de energieprijzen?
[…]
Ondanks de dalende trend van de gasprijzen, verhoogden twee van de drie grootste energieleveranciers de variabele tarieven die vanaf januari gelden. Zowel Essent als Vattenfall wijt dit aan de hogere inkooptarieven zoals die bijvoorbeeld in de zomer golden. De derde grote partij in Nederland, Eneco, verlaagde juist onlangs zijn tarieven, waarbij de lagere groothandelsprijzen als reden worden gegeven. De meeste energieleveranciers passen de tarieven sinds de onrust op de energiemarkten elk kwartaal of zelfs maandelijks aan.