„Als het gaat over natuurkunde, stapt de samenleving naar experts. Maar als het over het Midden-Oosten gaat, zijn het ineens meningen.”
Politiek antropoloog en activist Martijn Dekker onderzoekt demonstraties als wetenschapper, maar neemt er ook vaak aan deel. „Als het gaat over natuurkunde, stapt de samenleving naar experts. Maar als het over het Midden-Oosten gaat, zijn het ineens meningen.”
Wat was 2024 voor jaar om te demonstreren?
„Het was moeizaam en strijdbaar. Strijdbaar omdat er zó veel mensen de straat op gingen. Voor Gaza, voor het klimaat. Ik kan me niet herinneren dat het er eerder zoveel waren, op zoveel verschillende plekken. Maar het was in toenemende mate moeizaam. De druk vanuit de politiek neemt toe – dit kabinet geeft zoveel reden om te demonstreren, maar wil tegelijkertijd het demonstratierecht inperken.
„Ook juridisch zoeken gezagsdragers naar nieuwe manieren om activisten te stoppen. Zoals de burgemeester van Haarlem, die boven op arrestaties dwangsommen oplegde aan klimaatactivisten, als ze niet meteen vertrokken nadat de burgemeester het bevel gaf een protest te beëindigen. De rechter heeft hem ongelijk gegeven, maar er loopt nog een beroep. Dat zijn manieren waarmee de autoriteiten activisten ontmoedigen. Dat maakt het echt zwaar.”
Martijn Dekker studeerde antropologie en schreef zowel zijn bachelor- als zijn masterscriptie over geweldloos verzet in Palestina. Hij promoveerde aan de Vrije Universiteit (VU) op de manier waarop Palestijnen op de bezette Westelijke Jordaanoever hun veiligheid organiseren. Het onrecht dat hij zag en bestudeerde tijdens zijn reizen in de regio raakten hem diep.
Dekker zocht mensen op die zich inzetten voor de Palestijnse zaak en sloot zich aan bij Kick Out Zwarte Piet. Ook is hij ambassadeur van Emancipator, een stichting die zich inzet voor de emancipatie van mannen. De laatste jaren raakte hij betrokken bij Extinction Rebellion.
U doceert over activisme en bedrijft het ook. Levert dat iets op?
„Ik vind van wel. Ik draag uit wat ik op grond van onderzoek weet – en wat ik ervaar op straat. Over de manieren waarop mensen zich verzetten. En over hoe het gezag daarop reageert. Voor mij is lesgeven ook een vorm van activisme: jonge mensen kennis bijbrengen, ze helpen stevig in de wereld te staan.”
Martijn Dekker werd in 2014 en 2019 door studenten verkozen tot docent van het jaar van de Faculteit Maatschappij en Gedrag aan de UvA.