Nu vlees uit het lab bijna beschikbaar is, wordt er ook weerstand tegen gekweekt
Nu vlees uit het lab bijna beschikbaar is, wordt er ook weerstand tegen gekweekt
Voedselveiligheid
Kweekvlees komt eraan, de start-ups zijn er bijna klaar voor, zeggen ze. Maar is de consument dat ook? Hoe veilig is het eigenlijk?
Vlees eten kan op elke straathoek, en een voedselvergifting ligt overal op de loer. Maar om kweekvlees te eten in Nederland moesten de eerste proevers bij Meatable in Leiden in april een formulier van vijf pagina’s ondertekenen.
De verslaggever moest weten dat het vlees uit embryonale stamcellen was gemaakt, met behulp van genetische modificatie, en dat er géén varkensvirussen en ziekmakende bacteriën in zaten. „Mocht u binnen twee weken na deze proeverij enige nadelige gevolgen (denken te) ondervinden of anderszins medische klachten te krijgen, dan is het van cruciaal belang om dit onmiddellijk kenbaar te maken.”
Het formulier had gerust moeten stellen, maar riep juist een onbestemd gevoel op: zoiets nieuws, zoiets kunstmatigs – is kweekvlees eigenlijk wel veilig?
In Singapore staat al vier jaar kweekvlees op het menu, de Verenigde Staten en Israël gaven ook groen licht en in Europa heeft een Frans bedrijf onlangs de eerste aanvraag bij de Europese voedselautoriteit ingediend, voor foie gras uit het lab. Nederlandse start-ups hopen binnen een paar jaar op de Europese markt te komen met hun producten.
Nu kweekvlees steeds dichter bij het bord komt, groeit ook de weerstand, vooral de vleesindustrie en conservatieve politici laten van zich horen. In Italië is kweekvlees verboden om de Italiaanse cultuur én de vleesindustrie te beschermen, in de VS is kweekvlees onderdeel geworden van de cultuurstrijd en in de ban gedaan in Florida en Alabama. Tegenstanders grijpen alles aan om dit ‘novel food’ verdacht te maken, vooral door te suggereren dat het schadelijk is voor de gezondheid.
Intussen bereiden voedselautoriteiten en gezondheidsorganisaties zich voor op de komst van ‘gecultiveerd vlees’, ‘cellulaire agricultuur’, of zoals het in Nederland meestal genoemd wordt: kweekvlees. Complete rundersteaks of karbonades zijn dat nog lang niet: in het Leidse varkensworstje geeft kweekvet het grotendeels plantaardige worstje vooral de smaak en sappigheid van vlees.
Om consumenten goed te informeren voordat ze hun tanden in een McCell zetten, verzamelde de FAO, de voedsel- en landbouworganisatie van de Verenigde Naties, alle beschikbare wetenschap over de potentiële gevaren en reële veiligheidsrisico’s bij het maken van kweekvlees. Opvallend is dat desinformatie prominent aan bod komt in het FAO-rapport. Kweekvlees is nieuw en onbekend, en dat maakt consumenten bang voor wat erin zit, en de effecten op lange termijn. Zonder dat ze weten dat iets wat in theorie schadelijk is iets anders is dan het risico dat zoiets écht gebeurt.