Twee maanden voor invoering probeert Kamer stokje te steken voor nulemissiezones
Op de valreep wil een Kamermeerderheid ondernemers uitzonderen van de zero-emissiezones in stadscentra. Veertien gemeenten willen vanaf 1 januari zo’n zone invoeren. Vier vragen over de plannen en de mogelijke gevolgen.
1. Wat zijn nulemissiezones?
Nog een paar maanden en dan mogen alleen bedrijfsauto’s en vrachtwagens die elektrisch zijn of een zuinige dieselmotor hebben, in en rond stadscentra rijden. Althans, in veertien gemeenten. Nog eens vijftien gemeenten werken aan zo’n gebied waarin de CO2-uitstoot flink moet worden verlaagd, en de luchtkwaliteit verbeterd.
Al sinds 2014 wordt er gepraat over nulemissiezones en in 2019 werden de plannen vastgelegd in het Klimaatakkoord. Vanaf 2030 moeten de zones volledig uitstootvrij zijn.
2. Waarom staat de invoering nu op losse schroeven?
In het Hoofdlijnenakkoord schreven PVV, VVD, NSC en BBB al dat ze willen bezien ‘op welke manier het instellen van zero-emissiezones kan worden uitgesteld’. Ook willen de partijen de ontheffingen landelijk standaardiseren. Nu kunnen gemeenten daar zelf keuzen in maken.
Gemeenten lieten verantwoordelijk staatssecretaris van Milieu Chris Jansen (PVV) echter weten dat ze vastberaden zijn hun plannen door te zetten. Daarop staakte Jansen zijn verzet.
3. Hebben de critici een punt?
Volgens de meeste brancheorganisaties niet. Die pleiten juist voor invoering van de nulemissiezones. ‘Veel ondernemers hebben zich al jarenlang voorbereid op de komst van de zero-emissiezones in de steden’, zegt Doekle Terpstra, voorzitter van Techniek Nederland. ‘Als de Tweede Kamer de invoering nu weer op de lange baan schuift, laat de politiek zich van zijn slechtste kant zien. Dat is volstrekt onbegrijpelijk en onwenselijk, want voor ondernemers die worstelen met de investering en meer tijd nodig hebben, is er al een overgangsregeling.’
Ook Transport en Logistiek Nederland, Evofenedex, Bovag en de Rai Vereniging willen niets weten van uitstel.
Chris Jansen, staatssecretaris Openbaar Vervoer en Milieu
© Rijksoverheid Beeld: Martijn Beekman
4. Wat kan staatssecretaris Jansen doen?
‘De zero-emissiezones kunnen er hoe dan ook komen, omdat de gemeente daar zelf over gaat’, aldus Jansen na het Kamerdebat. Wel wil hij kijken hoe hij de plannen kan ‘bijsturen’.
Naast landelijke afstemming over de ontheffingen denkt Jansen nog steeds aan uitstel. ‘Het kan ook zijn dat een aantal sectoren worden uitgesloten die mogelijk nadeel ervan zouden kunnen ondervinden. Denk aan marktkooplui, denk aan kleine zelfstandigen, denk aan de onderhoudsmonteur die bij een kerk reparaties uitvoert.’
Het is de vraag of gemeenten daaraan mee zullen werken.