Laatste debat met Aboutaleb: ‘Hij heeft deze aanval op zijn integriteit niet verdiend’
Hij zegt als moslim tientallen keren per dag ‘Allahoe Akbar’. Het is een stopwoordje, reageerde burgemeester Aboutaleb een dag na de dramatische steekpartij bij de Erasmusbrug. Zijn woorden vallen helemaal verkeerd bij Leefbaar Rotterdam. Op de dag dat Aboutaleb nu echt officieel afscheid neemt, wacht hem donderdagochtend op de valreep een spoeddebat.
Het zal de laatste keer zijn dat Ahmed Aboutaleb als burgemeester met de gemeenteraad debatteert. Komende maandag is zijn laatste werkdag.
Wat tot dan nog resteert, is een afscheid donderdagmiddag van de gemeentepolitiek en aansluitend een receptie in de Burgerzaal. Feyenoord speelt zaterdagavond uit tegen N.E.C., dus de kans is groot dat Aboutaleb maandag de eindstreep haalt zonder grote incidenten, maar je weet maar nooit.
Want dat er altijd wat kan gebeuren, blijkt vorige week donderdagavond maar weer eens. Terwijl Aboutaleb wordt getrakteerd op een afscheidsprogramma in De Doelen, voltrekt zich aan de voet van de Erasmusbrug een drama. Ayoub M. steekt uit het niets de 32-jarige Duitse ontwerper en landschapsarchitect Philipp dood. Een 33-jarige Zwitser raakt zwaargewond.
Getuigen zeggen dat de 22-jarige man daarbij ‘Allahoe Akbar’ (God is groot) roept. Geen overhaaste conclusies
Trek geen overhaaste conclusies, zegt Aboutaleb een dag later in meerdere interviews, waaronder met Rijnmond. Allahoe Akbar is een stopwoordje voor veel moslims; ik roep het zelf tientallen keren per dag, zegt hij tegen Rijnmond.
Het onderzoek zal duidelijk moeten maken of er sprake is van terreur. Het Openbaar Ministerie laat die dag weten dat er een vermoeden is van een terroristisch motief voor de gruweldaad.
Angel uit het debat
Aboutaleb haalt dinsdagavond grotendeels de angel uit het debat in het tv-programma van Eva Jinek, waar hij zit voor een afscheidsinterview. “Dat had ik niet moeten zeggen”, zegt hij. “Deze opmerking was niet echt ter zake doende, dus die had beter weggelaten kunnen worden. Omdat het uiteindelijk het geheel vertroebelt en dat was niet nodig.”
In een brief aan de raad schrijft hij een dag later: ‘Eén van mijn mediaoptredens heeft wellicht onbedoeld de suggestie gewekt dat ik deze (de mogelijkheid van een terroristisch motief, red.) niet zag of onvoldoende serieus nam.’
Ongemakkelijk
Het spoeddebat voelt bij veel partijen ongemakkelijk, en dat is niet alleen omdat het een smet is op het afscheid. Leefbaar krijgt van partijen als PvdA, Volt, SP, D66 en CDA het verwijt de integriteit van de burgemeester in twijfel te trekken. Het gaat er bij vlagen hard aan toe.
“De burgemeester probeerde in zijn reactie te de-escaleren, en dat is zijn taak”, zegt Ingrid van Wifferen (D66). “Onze burgemeester heeft vijftien jaar bewezen zijn religieuze achtergrond niet mee te nemen, en juist islamitisch extremisme heel moedig te bestrijden. Hij heeft deze aanval op zijn integriteit niet verdiend.”
‘Rustig blijven en leiderschap tonen’
“Een belangrijke rol voor de politiek is rustig blijven en leiderschap tonen bij zaken die zijn omgeven met zoveel emotie en angst”, zegt René Segers-Hoogendoorn van het CDA. “Dit debat dient dat doel niet. Het enige doel is dat een paar partijen de kans krijgen hun partijpolitieke apenrots te beklimmen.”
Volgens Aboutaleb spreekt hij zijn gewraakte woorden vanwege een misverstand bij hemzelf. Vlak voordat hij zich laat interviewen door Rijnmond – het laatste interview van die dag – krijgt hij meer informatie over de dader. Bijvoorbeeld dat de man heeft geprobeerd zijn moeder te vermoorden en dat hij een psychiatrisch patiënt is die stemmen hoort.
Daderinformatie
Hij veronderstelt ten onrechte dat het gaat om vertrouwelijke daderinformatie, maar na het interview wordt hem duidelijk dat de informatie openbaar is, vertelt hij de gemeenteraad. Informatie die voor iedereen is na te zoeken, omdat de dader een strafblad heeft.
“Die informatie heeft mij ertoe verleid om duiding te verschaffen toen de verslaggever begon over Allahoe Akbar. Zo van: let op, niet iedere Allahoe Akbar heeft te maken met islamitisch terrorisme. Voor veel moslims hebben deze woorden een zalvende werking. Maar mijn duiding was niet functioneel.”
‘Ik vind het walgelijk’
Voor partijgenoot Sarah Reitema (PvdA) is de conclusie aan het einde van het debat bitter.
“De cirkel is rond. Zestien jaar geleden vond Leefbaar Rotterdam het bij de installatie van de burgemeester nodig hem een enveloppe te geven waarmee hij zijn Marokkaanse paspoort kon terugsturen. En we eindigen met een bijdrage van Leefbaar waar de xenofobie en de islamofobie vanaf druipt. Ik vind het walgelijk.”