ZAMU: In Zaandam komt een van de grootste musea ter wereld

KAWS:HOLIDAY, Victoria Harbour, Hong Kong” by ekkun is licensed under CC BY-NC 2.0

Twee ondernemers openen volgend jaar ZAMU, een gigantisch museum in Zaandam met kunst van vijftien wereldberoemde kunstenaars. „ZAMU wordt de moderne kerk zonder geloof.”

Achter de korte naam gaan torenhoge ambities schuil. ZAMU, het Zaanstad Amsterdam Museum in oprichting, belooft een tentoonstellingsproject voor moderne en hedendaagse kunst van internationale allure te worden.

Met 35.000 vierkante meter expositieruimte (bijna drie keer zoveel als het Rijksmuseum) kan ZAMU op termijn tot de fysiek grootste musea ter wereld gaan behoren. In voormalige fabriekspanden op het Hembrugterrein in Zaandam komen permanente tentoonstellingen van (uiteindelijk) zo’n vijftien kunstenaars van wereldfaam, representatieve overzichten samengesteld in samenwerking met de kunstenaars of hun erven.

ZAMU gaat naar verwachting eind volgend jaar van start met presentaties van minstens vijf kopstukken uit de naoorlogse kunstgeschiedenis: de Amerikaanse beeldend kunstenaars John Chamberlain, Frank Stella en Kaws, de Italiaanse architect en ontwerper Ettore Sottsass én de Nederlandse tuin- en landschapsarchitect Piet Oudolf, die een tuin rond de expositiegebouwen heeft ontworpen (zie kaders). Over tentoonstellingen van twee andere kunstenaars, onder wie een vrouw, zijn nog gesprekken gaande. De jaren daarna zal ZAMU steeds verder uitbreiden, met hallen gewijd aan andere kunstenaars.

Het Hembrugterrein is een voormalig militair industriecomplex aan het Noordzeekanaal, op 6 kilometer van het Centraal Station van Amsterdam. Tot 2003 werden in de fabriekspanden op het terrein ruim een eeuw lang vuurwapens, artillerie en munitie voor het Nederlandse leger gemaakt.

In stilte is jaren gewerkt aan het toekomstig tentoonstellingscomplex. Één grote hal van ZAMU is inmiddels volledig gerenoveerd en onlangs ingericht met metershoge metalen sculpturen van John Chamberlain. Rondom dit gebouw staat al een deel van de tuin van Oudolf in bloei, waarvan de aanleg een jaar geleden is begonnen.

Diverse kunstenaars hebben het terrein bezocht en ontwerpen voor hun exposities gemaakt. Onder hen Frank Stella, de in mei overleden Amerikaanse schilder en beeldhouwer, en de populaire Kaws.

Belgisch-Nederlands initiatief

ZAMU is een Belgisch-Nederlands initiatief van twee kunstminnende ondernemers: Serge Hannecart (59), een bekende Vlaamse vastgoedontwikkelaar, en de Limburger Ernest Mourmans (60), een publiciteitsschuwe producent en uitgever van grote en complexe meubels en kunstwerken in oplage. Beiden noemen het museumproject in een gesprek met NRC hun „levenswerk”.

Ettore Sottsass per Memphis, libreria carlton, 1981” by Sailko is licensed under CC BY-SA 4.0