De-kolonisatie: Buhlebezwe Siwani over haar herdenkingsmonument voor de trans-Atlantische slavernij: ‘Alles begint met erkenning’

Arrtist impression slavernijmonument ‘Remember Our United Beginning’ van Buhlebezwe Siwani.
© Beeld Gemeente Den Haag

Op het Lange Voorhout in Den Haag komt volgend jaar een herdenkingsmonument voor de trans-Atlantische slavernij. Voor haar ontwerp kreeg de Zuid-Afrikaanse kunstenaar Buhlebezwe Siwani input van nazaten.

‘Eigenlijk heb ik niets met publieke monumenten’, zegt de Zuid-Afrikaanse kunstenaar Buhlebezwe Siwani in haar atelier in Amsterdam. Al vaker kreeg ze het verzoek om een monument te ontwerpen, tot nu toe sloeg ze dit af. ‘Historisch gezien is het vooral een westerse gewoonte om monumenten van mensen te maken.’

Toch besloot de Zuid-Afrikaanse kunstenaar vorig jaar in te gaan op de uitnodiging van het college van Den Haag om een ontwerp in te dienen voor het trans-Atlantische slavernijmonument. ‘Ik vind dat dit monument er echt toe doet, het gaat om een gedeelde geschiedenis. Nee zeggen tegen deze opdracht zou niet rijmen met hoe ik als mens en als kunstenaar ben.’

Ook in andere steden in Nederland zijn de afgelopen jaren monumenten geplaats om de slavernij te herdenken, het meest recent in Tilburg (2022), Utrecht (2023) en Almere (2023).

[…] De geschiedenis van haar land speelt een grote rol in de verbondenheid die ze voelt met het trans-Atlantische slavernijverleden en de behoefte aan erkenning hiervan.

Ze werd geboren tijdens de apartheid, het officiële systeem van rassensegregatie in Zuid-Afrika tussen 1948 en 1990. ‘Zwarte mensen werden zwaar onderbetaald, geslagen, gemarteld. Apartheid was in mijn ogen de moderne vorm van slavernij.’