Dit Twentse instituut kan Nederland helpen in de strijd om grondstoffen
Reportage Mijnbouw
Een Twents opleidingsinstituut leidt buitenlandse studenten op voor de mijnbouwsector. Daarmee helpt het Nederland om gewilde grondstoffen die het zelf niet heeft veilig te stellen voor de eigen economie.
[…]
In het lab van de faculteit geo-wetenschappen en aardobservatie (ITC) van de Universiteit Twente onderzoeken Dijkstra, zijn collega’s en hun studenten hoe de zoektocht naar de metalen sneller en goedkoper kan. Nu moeten geologen jarenlang het veld in om de bodemstructuur in kaart te brengen, steenmonsters te analyseren en boringen te doen. Mede door die lange ‘exploratiefase’ duurt het gemiddeld vijftien jaar om een nieuwe mijn te openen.
Sneller zoeken dankzij drones en satellieten
Lichtgevoelige sensoren in bijvoorbeeld drones, vliegtuigen of satellieten kunnen helpen om geologen in het veld veel doelgerichter in te zetten, is het idee van Dijkstra. Veel van de gezochte metalen weerkaatsen het zonlicht namelijk net op een andere manier. Sommige golflengtes houden ze vast, waardoor die niet weerkaatsen. “Met de sensoren meten we welke golflengte ontbreekt en daardoor weten we welke metalen aan de oppervlakte liggen”, zegt Dijkstra. Dit kan de exploratiefase versnellen.
Geologen noemen dit soort techniek ‘remote sensing’. In bosrijke gebieden waar de bodem bedekt is met veel planten werkt deze niet of minder goed. “Daar kunnen we terugvallen op andere technieken”, zegt Dijkstra. Bijvoorbeeld door radioactiviteit te meten, door het gebruik van radar, of door goed naar de vegetatie te kijken. “Hoe planten het licht absorberen en reflecteren zegt ook iets over de bodem, en de bodem zegt weer iets over het gesteente eronder.”
Met hun onderzoek staan Dijkstra en zijn team ineens vol in de belangstelling van de Rijksoverheid. Sterker: wat zij doen is een belangrijke troef in de Nederlandse grondstoffenstrategie. “Regelmatig bellen ambtenaren en diplomaten ons op met de vraag: ‘Wat hebben wij grondstofrijke landen te bieden?’”
De Rijksoverheid heeft interesse in het werk van Dijkstra omdat de zoektocht naar metalen een centraal onderdeel is geworden van het Europese industriebeleid. De metalen zijn nodig voor de energietransitie, om elektriciteit op te wekken, te transporteren en op te slaan. Maar ook voor de digitale infrastructuur en de defensie-industrie. Naar schatting is in 2040 wereldwijd acht keer meer lithium nodig dan in 2023, twee keer meer kobalt en twee keer meer nikkel.