FORMATIE: Overheid heeft rechtszaken over milieu grotendeels aan zichzelf te wijten, stelt adviesraad
De politiek heeft het grotendeels aan zichzelf te wijten dat overheidsbesluiten over milieukwesties steeds vaker in de rechtbank worden aangevochten. Opportunistische wetgeving en gebrekkige handhaving zijn debet aan dit fenomeen, concludeert de Raad voor Leefomgeving en Infrastructuur in een adviesrapport.
De Raad voor Leefomgeving en Infrastructuur (Rli) heeft het advies aan het nieuwe kabinet opgesteld naar aanleiding van de politieke discussie over de recente juridische successen van milieuorganisaties. Een meerderheid in de Tweede Kamer, waaronder de vier nieuwe coalitiepartijen, wil de mogelijkheden voor ideële organisaties om de overheid via de rechtspraak bij te sturen inperken. Dat voornemen staat ook in het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB.
Maar het adviesrapport kaatst de bal terug naar de politiek. ‘Uit onze analyse komt het beeld naar voren dat wetgever en bestuur regelmatig verzuimen moeilijke beslissingen over milieu en schaarse ruimte te nemen’, schrijft de Raad. ‘De ruimte die het EU-recht biedt wordt maximaal benut om zo weinig mogelijk beperkingen op te leggen aan economische activiteiten. Telkens wordt de grens verkend van wat nog mogelijk is. Als reactie hierop weten belangenorganisaties en burgers steeds vaker de weg naar de rechter te vinden.’
[…]
Trias politica
De Rli benadrukt het belang van de trias politica. Een scheiding tussen de wetgevende (parlement), uitvoerende (kabinet, provinciebestuur, college van B en W) en rechterlijke macht is in een democratische rechtsstaat ‘wezenlijk en onmisbaar’, stelt de Raad. Het adviescollege onderstreept dat de controlefunctie van onafhankelijke rechters essentieel is.