Het bedrijfsleven houdt aanpak van de klimaatcrisis al jaren stelselmatig tegen, ook nu weer
Klimaat en milieu
Dat klimaatverandering een probleem is en wat we eraan kunnen doen, weten we al lang. Guus Dix en Martijn Duineveld zien dat het bedrijfsleven keer op keer samenwerkt om tegenmaatregelen te voorkomen.
Het regeerakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB is al langs de lat van rechtsstatelijkheid en praktische uitvoerbaarheid gelegd, maar kan ook worden ‘gevierd’ als overwinning van het Nederlandse (fossiele) grootbedrijf op broodnodige klimaatambities.
Guus Dix is universitair docent wetenschaps- en technieksociologie aan de Universiteit Twente en klimaatactivist bij Extinction Rebellion.
Martijn Duineveld is universitair hoofddocent culturele geografie aan de universiteit in Wageningen.
Tijdens de formatie presenteerde de zogenoemde Dutch Sustainable Growth Coalition haar wensenlijstje op het gebied van klimaat en circulariteit. Anders dan de naam doet vermoeden, bestaat deze coalitie voornamelijk uit grote Nederlandse vervuilers als KLM, Shell, DSM, AKZO Nobel en Friesland Campina. Onder aanvoering van voormalig premier Jan-Peter Balkenende en VNO-NCW voorvrouw Ingrid Thijssen pleit de coalitie voor het behoud van het klimaatfonds – lees: miljardensubsidies opgehoest door burgers – en tegen verdere regulering van de industrie.
Et voilà. Het coalitieakkoord behoudt het klimaatfonds; belooft dat de Nederlandse regelgeving niet strenger wordt dan die van de EU; wil gaswinning op de Noordzee opschroeven; steunt waterstofproductie op basis van aardgas; draait een CO2-belasting terug; én schuift het afschaffen van veertig miljard aan fossiele subsidies op de lange baan. Als kers op de taart krijgen de ‘duurzame groeiers’ nu zelfs hun eigen Ministerie voor Klimaat en Groene Groei.
Het grootbedrijf heeft dus binnengehaald wat het wilde hebben. Deze overwinning past in een lange reeks pogingen om Nederlands klimaatbeleid te ondermijnen. Op elk van de drie grote golven van aandacht voor klimaatverandering volgde een golf van moedwillige obstructie – met een dubieuze hoofdrol voor werkgeversvereniging VNO-NCW.
[…]
Geen toeval
De afgelopen dertig jaar is het ons niet gelukt om tot een adequate en eerlijke aanpak van de klimaatcrisis te komen. Dat is geen toeval. Op elke golf van aandacht voor de opwarming van de aarde volgde een georganiseerde golf van traineren en blokkeren. Met de anderhalve graad in het vizier – nog ongeveer vijf jaar bij huidige uitstoot – kunnen we het ons niet langer permitteren om klimaatvertragers in politiek en bedrijfsleven hun gang te laten gaan. Want zelfs bij voortzetting van het huidige beleid komen we uit op een kleine drie graden opwarming aan het eind van de eeuw. Dat betekent dat 3,7 miljard mensen in het Mondiale Zuiden de hitte en luchtvochtigheid lichamelijk niet of nauwelijks meer aankunnen.
Na dertig jaar falen in het naar beneden brengen van de wereldwijde emissies, zijn we op een breekpunt aanbeland. Als we de olie- en gaswinning blijven uitbreiden – in het Drentse Schoonebeek en in de Noordzee bijvoorbeeld – en zelf niets doen aan de tientallen miljarden aan fossiele subsidies, dan trekken ze bij VNO-NCW misschien de champagne open, maar verliezen wij een leefbare planeet.