FORMATIE: Ook dit mogelijk nieuwe kabinet wil meer dan kan
Column Marike Stellinga
Onze publieke sector heeft niet meer maar juist minder plannen nodig.
Niet alles kan. Matig uw wensen. Kies. Besef dat de publieke sector nu al niet kan leveren wat het belooft omdat er te weinig mensen zijn. Strooi minder geld in de economie die al op volle toeren draait. Want zo maak je het personeelstekort bij de overheid alleen maar erger. En dat vreet aan de kwaliteit van het onderwijs, de zorg, de veiligheid.
Van alle kanten (economisch adviseurs, de polder, de Rekenkamer) klonk hetzelfde advies aan het nieuwe kabinet: alsjeblieft, hou je in. Anders vreet de overheid aan zijn eigen kracht. Dan kan de publieke sector niet bieden wat mensen verwachten. En dat is erg, want het vertrouwen in de politiek neemt al af.
Agenten moeten zaken laten liggen, gevangenissen zien zich gedwongen veroordeelden naar huis te sturen, in de zorg wachten patiënten langer op behandeling. Treinen rijden minder.Lessen vallen uit. Rechtszaken laten op zich wachten. Na een dwangbevel van de Belastingdienst gebeurt regelmatig niks: te weinig deurwaarders. Door de vergrijzing worden de tekorten groter. Alleen al de Belastingdienst heeft de komende jaren 12 duizend mensen nodig volgens de Rekenkamer.
[…]
Het coalitieakkoord maakt de arbeidsmarkt zelfs een tikje krapper, blijkt uit de doorrekening van het Centraal Planbureau. […]
De werkdruk is al zo hoog dat vakmensen vluchten uit zorg en onderwijs
Per saldo wil de nieuwe coalitie nog steeds méér. De landbouw moet ruimte krijgen, de kinderopvang gratis, de zorg meer personeel, defensie uitgebreid, meer woningen gebouwd, de verduurzaming van Nederland snel doorgezet. Voor alles zijn mensen nodig, maar die zijn er niet.
In het akkoord staan zeker goede dingen, zegt Dekker. Bijvoorbeeld: de nieuwe coalitie wil de arbeidsvoorwaarden in de zorg verbeteren en de regeldruk verminderen. […] Positief is bovendien dat de coalitie de beschamende behandeling en uitbuiting van arbeidsmigranten wil beperken, bijvoorbeeld door bedrijven verantwoordelijk te maken voor de huisvesting van de arbeidsmigranten die ze inhuren.
Maar de coalitie van PVV, VVD, NSC en BBB kiest nauwelijks voor dé twee maatregelen met het grootste effect: de eigen ambities matigen én de private sector afremmen. Bijvoorbeeld door bedrijven de maatschappelijke kosten in rekening te brengen die ze veroorzaken als ze veel stikstof of broeikasgassen uitstoten. Die bedrijven krijgen juist méér ruimte.