FORMATIE: In moskeeën heerst wantrouwen tegen Schoof als premier: ‘Het worden zwarte jaren voor moslims’
In moskeeën heerst wantrouwen tegen Schoof als premier: ‘Het worden zwarte jaren voor moslims’
Door geheime onderzoeken in moskeeën, op aanraden van toenmalig NCTV-baas Dick Schoof, werd het vertrouwen in de overheid beschaamd. Hoe kijken de gedupeerden terug en wat vinden ze van Schoof als beoogd premier? ‘Na alles wat er gebeurd is, heb ik niet het gevoel dat mijn burgerrechten als moslim bij hem in veilige handen zijn.’
Door geheime onderzoeken in moskeeën, op aanraden van toenmalig NCTV-baas Dick Schoof, werd het vertrouwen in de overheid beschaamd. Hoe kijken de gedupeerden terug en wat vinden ze van Schoof als beoogd premier? ‘Na alles wat er gebeurd is, heb ik niet het gevoel dat mijn burgerrechten als moslim bij hem in veilige handen zijn.’
Op excuses van Dick Schoof zit Fariz Akkouh (53) niet te wachten. ‘Aan woorden hebben we niks’, aldus de voorzitter van Etihad, een islamitische belangenorganisatie in Almere. ‘Het gaat om daden, om wat hij straks als minister-president gaat doen.’ Akkouh maakt zich daarover weinig illusies: ‘Het worden zwarte jaren voor moslims.’
‘Na alles wat er gebeurd is, heb ik niet het gevoel dat mijn burgerrechten als moslim bij hem in veilige handen zijn.’
Zware woorden, maar Akkouh staat met deze zorgen niet alleen. Nadat Schoof eind mei door de coalitiepartijen als premierskandidaat naar voren werd geschoven, verklaarde het samenwerkingsverband van moskeekoepels K7 ‘te vrezen voor beoogd minister-president Dick Schoof en diens reputatie’ en wat zijn premierschap voor moslims gaat betekenen. De K7, een verband van ruim tweehonderd moskeeën, noemt daarbij onder meer de ‘infiltratie en spionage in moskeeën’, refererend aan wat bekend is komen te staan als de ‘NTA-affaire’, waarmee ook Akkouh van dichtbij te maken heeft gehad.
Die affaire speelde grotendeels toen Schoof van 2013 tot 2018 Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV) was. In die periode leefden grote zorgen over radicalisering onder met name jonge moslims. Vanaf 2012 reisden zo’n driehonderd Nederlanders naar Syrië en Irak, waar ze zich aansloten bij Islamitische Staat en andere gewelddadige extremistische organisaties. In de daaropvolgende jaren keerde een deel van hen terug, wat de zorgen over mogelijke aanslagen deed toenemen.
Gemeenschap in kaart brengen
[…]
Om radicalisering vroegtijdig te signaleren en te voorkomen, zag Schoof een belangrijke rol voor gemeenten. Hij verdeelde jaarlijks een pot met 7,5 miljoen euro en spoorde gemeenten aan om met dit geld adviesbureau Nuance door Training en Advies (NTA) in te huren. NTA was onder meer gespecialiseerd in ‘krachtenveldanalyses’, waarmee het binnen gemeentes de hele islamitische gemeenschap in kaart probeerde te brengen.Er kwamen Kamervragen, gemeenteraden eisten opheldering en een aantal burgemeesters bood excuses aan. Ook Wouter Koolmees, toenmalig minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, bood de moslimgemeenschap verontschuldigingen aan. Schoof was al weg als NCTV-directeur toen deze affaire aan het licht kwam, toenmalig minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) erkende wel dat de NCTV gemeenten beter had moeten informeren over de risico’s van de onderzoeken.
Onderzoeken lopen nog
Nu, bijna drie jaar later, is nog altijd veel onduidelijk. Zo is Akkouh, tot voor kort voorzitter van de Almeerse Omar Ibn Al-Khattab-moskee, ervan overtuigd dat ook in Almere moskeeën heimelijk zijn bespied. De gemeente zelf ontkent dat. De Ombudsman van Metropool Amsterdam doet onderzoek naar de gang van zaken in Almere. In Delft en Veenendaal lopen nog rechtszaken. Enerzijds om inzage in de rapporten af te dwingen, anderzijds om te bepalen of gemeenten grondrechten van hun burgers hebben geschonden.
‘Van wat we hebben kunnen inzien, bleken de NTA-rapporten van matige kwaliteit, met tal van feitelijke onjuistheden’, zegt Elsa van de Loo, mensenrechtenadvocaat van PILP, die samen met collega-advocaat Paul Tjiam van advocatenkantoor Simmons & Simmons de moskeeën bijstaat. ‘Het is voor onze cliënten dus van groot belang te weten wat er over hen in staat, en met wie de informatie is gedeeld.’
Het vertrouwen tussen moslimgemeenschappen en gemeenten is op veel plaatsen nog altijd broos. Dat Dick Schoof binnenkort mogelijk zijn intrek neemt in het Torentje, strooit opnieuw zout in de wonden. ‘Ze hebben hem niet voor niks gevraagd’, aldus de Almeerse Akkouh. ‘Ze weten waartoe hij bereid is.’
‘De grondrechten van moslims staan al enige tijd onder druk’, schrijft ook K7, de samenwerkende moskeekoepels, in zijn verklaring. ‘Met de komst van deze premier, die nota bene leiding moet geven aan een coalitie waar de PVV de lakens uitdeelt, is het toch een beetje alsof een stel vechtersbaasjes van een boksbeugel wordt voorzien.’ Overigens benadrukte Schoof tijdens een persconferentie premier te willen zijn ‘van alle Nederlanders’.
‘Niks’, antwoordt Akkouh op de vraag wat Schoof zou kunnen doen om het vertrouwen te herstellen. ‘Hij moet vooral niks doen. Dus geen heimelijke onderzoeken naar moskeeën, of moslims zonder aantoonbare verdenking laten monitoren. We willen gewoon dat moslims worden beschouwd als normale inwoners van Nederland.’