FORMATIE: Juridische risico’s, blinde vlekken en meer kansenongelijkheid: ambtenaren zien vele losse eindjes in coalitie-afspraken

“Dick Schoof gaat het land redden want iemand moet het doen”
© Mirjam Vissers Artwork – met genereuze toestemming van de kunstenares

Honderden pagina’s aan ambtelijk commentaar op het Hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB zijn vrijgegeven. Er zijn grote vraagtekens op allerlei terreinen, van het buitenlandbeleid en defensie tot landbouw en sociale zekerheid.

[…]

Ambtenaren van het ministerie van Economische zaken en Klimaat zetten grote vraagtekens bij de nieuwe stikstof- en mestaanpak.

Zo wil de nieuwe coalitie in Brussel aantonen dat niet heel Nederland kwetsbaar is voor de stikstofverbinding nitraat in het water, maar dat dit alleen geldt voor specifieke gebieden. „Dit resulteert per direct in meer plaatsingsruimte voor mest”, staat in het Hoofdlijnenakkoord. […]

„De juridische haalbaarheid van neerwaartse bijstelling mest, stikstof, klimaat is twijfelachtig”, schrijven ambtenaren ook, terwijl internationale verplichtingen voor herstel van biodiversiteit juist „onder druk” komen te staan.

Er is geen aandacht voor „gezond en duurzaam voedsel voor de consument”, of de beoogde transitie van dierlijk naar plantaardig voedsel in de toekomst. Het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) voor natuur, klimaat, bodem en water wordt in het geheel niet genoemd, evenmin als de „kringlooplandbouw of natuurinclusieve landbouw” van Rutte IV.

Juist over landbouw staan in het Hoofdlijnenakkoord nog gedetailleerde technische afspraken, maar ambtenaren missen het grotere plaatje: in feite is er „ook geen alternatief beeld of visie op de toekomst van de landbouw”.