FORMATIE: Partijleiders doen er het zwijgen toe: komende weken geen duidelijkheid over beoogd premier

Een kabinet van Houvast en Hoop in bange dagen
© Mirjam Vissers Artwork – met genereuze toestemming van de kunstenares

Nederland zal zeker nog weken moeten wachten op wie de minister-president wordt van het kabinet van PVV, VVD, NSC en BBB. Formateur Richard van Zwol (CDA) zei donderdag na overleg met de vier partijleiders dat is afgesproken ‘de komende weken geheel en al radiostilte en tv-stilte te bewaren.’

Dat betekent dat de partijen niet van plan zijn bekend te maken wie de volgende premier wordt. Dat zo laat in een kabinetsformatie niet duidelijk is wie het kabinet gaat leiden en Nederland in het buitenland zal vertegenwoordigen, is ongekend.

[…]

De afgelopen weken schemerde door dat de verkiezingswinnaar Wilders oud-informateur Ronald Plasterk op het oog had als zijn vervanger in het Torentje. Maar de oud-PvdA-minister trok zich maandag terug na publicaties van NRC over een integriteitsonderzoek dat naar hem loopt vanwege een patentenkwestie.

‘Acute’ zoektocht naar premier, ondertussen groeit vooral de lijst met namen die het niet worden

Aan de hand van formateur Richard van Zwol zijn PVV, VVD, NSC en BBB donderdagochtend begonnen aan hun zoektocht naar de nieuwe premier. Wie het rechtse kabinet gaat leiden, is na het overleg nog altijd de vraag.

Onduidelijkheid over nieuwe premier duurt komende weken voort

Ook de komende weken blijft ongewis wie de formerende partijen naar voren schuiven als volgende premier van Nederland. Dat heeft formateur Richard van Zwol donderdag tegen de parlementaire pers gezegd nadat hij in Den Haag een gesprek had met fractievoorzitters Geert Wilders (PVV), Dilan Yeşilgöz (VVD), Pieter Omtzigt (NSC) en Caroline van der Plas (BBB). De aanstaande premier moet een kabinet leiden waarin voor het eerst in de Nederlandse geschiedenis een radicaal-rechtse partij de grootste is.

Na het overleg, dat twee uur duurde, wilde geen van de partijleiders iets kwijt tegen de journalisten. Vooraf zei Omtzigt wel dat de naam van nieuwe premier „in ideale omstandigheden” al bekend was. Formateur Van Zwol vertelde dat hij in de formatiefase „nog minder kan vertellen”. „We hebben met de vier fractievoorzitters afgesproken om de komende weken geheel en al radiostilte en ook tv-stilte te bewaren. Het gaat over een persoon, dus dan moet je daar ook voorzichtig en vertrouwelijk mee omgaan.”

Formatie 2024-Richard van Zwol-formateur © Tweede Kamer license CC-BY-NC 4.0

Vrijdag spreken de vier partijleiders opnieuw met Van Zwol. De CDA’er was informateur in de huidige kabinetsvorming. Woensdagavond stemde een meerderheid van de Tweede Kamer ermee in hem formateur te maken. De komende vijf weken moet Van Zwol een ploeg van bewindspersonen samenstellen. Gebruikelijk is dat de grootste partij met een kandidaat-premier komt.