Welkom in de winteropvang, waar je ziet wat er gebeurt als Nederland je de rug toekeert

Early Christmas presents for Birmingham’s homeless” by Catholic Church (England and Wales) is licensed under CC BY-NC-SA 2.0

Als straatarts zie je maatschappelijke ontwikkelingen voor je neus gebeuren. Bijvoorbeeld in Rotterdam, waar ruim tweehonderd arbeidsmigranten uit de Europese Unie op straat leven. Als we zo graag willen dat deze mensen onze economie draaiende houden, waarom bieden we ze dan geen goed vangnet als het misgaat?

[…]

Sinds 2017 werk ik als straatarts in Rotterdam. In dat beroep ben je een soort kanarie in de kolenmijn: op straat en in de winteropvang zie je veranderingen in de maatschappij zich live voltrekken. Je komt mensen tegen die om allerlei redenen geen plek meer vinden in de maatschappij.

Toen rond 2015 veel verpleeg- en verzorgingshuizen sloten als gevolg van de decentralisatie,  zagen mijn collega-straatartsen binnen een jaar de gemiddelde leeftijd in de daklozenopvang met zo’n tien jaar stijgen. Afgelopen jaar zag ik juist steeds meer jonge Rotterdammers  op mijn spreekuur die dakloos zijn geraakt – vaak zonder grote psychiatrische of verslavingsproblemen.

[…]

Arbeidsmigranten komen hier om te werken en zijn nodig, bijvoorbeeld om groenten te kweken die in hun eigen land in de schappen liggen;  ze werken in de vleesindustrie, in de bouw of in distributiecentra. Het zijn er op dit moment meer dan ooit, zo’n 800.000,  en ze houden een belangrijk deel van onze economie draaiende. 

[…]

In Rotterdam zijn er voor EU-migranten tien tijdelijke plekken gecreëerd waar mensen met ‘zicht op perspectief’ – terug naar werk of land van herkomst – twee tot drie weken kunnen blijven. Maar alleen al in Rotterdam slapen op dit moment 204 migranten uit de EU op straat, blijkt uit een telling van veldwerkers op straat. Dit blijft een schatting: je weet niet wie je niet in beeld hebt.

Daarnaast: het is niet alsof EU-migranten die het stempel ‘niet-rechthebbend’ krijgen, poef! verdwijnen.

En dat is een probleem, want op straat monden kleine problemen al snel uit in grote drama’s.

[…]

Voor de mensen die wel terug willen, is er opvallend genoeg vaak direct plek in een zorgkliniek. In gesprekken met de lokale hulporganisaties vertellen we vaak dat er in Rotterdam mensen maanden op straat slapen, waarna de buitenlandse partijen uiterst verbaasd reageren. 

Nederland is toch zo’n rijk land?

Dat klopt. Juist omdát we veel mensen enorm slecht behandelen, denk ik nu.