COP28: Nader bekeken: de slotverklaring van de klimaattop
Slotverklaring COP
Voor het eerst heeft de wereld afspraken gemaakt om afstand te gaan nemen van fossiele brandstoffen om zo klimaatverandering tegen te gaan. NRC duikt in de slotverklaring: wat staat er precies, waarom en wat valt op?
Tot ver in blessuretijd was het bakkeleien, maar woensdagochtend lag er dan toch een afgehamerde slotverklaring op de klimaattop in Dubai. Het zijn in totaal 21 pagina’s, maar de meest cruciale passages bestrijken een halve pagina. Onder punt 28 staan de belangrijkste afspraken die landen hebben gemaakt om gevaarlijke klimaatverandering tegen te gaan, en waarover eigenlijk alles de afgelopen dagen te doen was. Wat zijn die afspraken? Wat betekenen ze concreet? En waarom zijn ze dit geworden? Plus: wat valt verder nog op in de tekst? Een close reading van het COP28-akkoord.
… onderkent voorts de noodzaak van diepgaande, snelle en duurzame reducties van de uitstoot van broeikasgassen, in lijn met de 1,5 graad Celsius-paden, en roept de partijen op om bij te dragen aan de volgende mondiale inspanningen, op een nationaal bepaalde manier, rekening houdend met het Klimaatakkoord van Parijs, en hun verschillende nationale omstandigheden, trajecten en benaderingen
Punt 28 begint met een algemene oproep aan landen om bij te dragen aan een aantal internationale inspanningen om de opwarming van de aarde tegen te gaan, waaronder het ‘weg bewegen van’ olie en gas (daarover later meer). Dat klinkt misschien wat vrijblijvend – een oproep kun je immers negeren en ‘bijdragen aan’ laat ruimte voor interpretatie. Maar in VN-verband is dit toch een stevige aansporing. In een eerdere versie stond ook nog dat landen mochten kiezen welke bijdrage(n) ze wilden leveren – en welke dus niet. Daar was helemaal niks dwingends aan.
[…]
…de productiecapaciteit voor hernieuwbare energie wereldwijd verdrievoudigen en het mondiale gemiddelde jaarlijkse tempo van verbeteringen in energie-efficiëntie verdubbelen tegen 2030
[…]
…het versnellen van de inspanningen voor de uitfasering van de productie van stroom met steenkolen, waarbij de vrijkomende CO2 niet wordt afgevangen en opgeslagen
[…]
REACTIES OP DE SLOTVERKLARING
Joyeeta Gupta, hoogleraar milieu en ontwikkeling in het mondiale zuiden aan de Universiteit van Amsterdam: „De tekst is ambitieus, maar geschreven in onbepaalde taal. Sterk en toch ongelooflijk zwak.”
Klimaatactivist Hannah Prins: „Als je niks doet is elk stapje wel historisch.”
Amerikaanse klimaatgezant John Kerry: „Iedereen kan natuurlijk paragrafen en zinnen bedenken die ze liever anders zouden zien. Maar dit slotakkoord is positief.”
Detlef van Vuuren, senior wetenschapper bij het Planbureau voor de Leefomgeving en hoogleraar mondiale milieuveranderingen aan de Universiteit Utrecht: „Dit gaat voorbij eerdere formuleringen en geeft mogelijkheden om hier verder op te bouwen in toekomstige besprekingen. Maar het is belangrijk om te realiseren dat het uiteindelijk gaat om wat landen echt gaan doen. Op dit moment is dat nog onvoldoende.”
Laura Bergshoef