Klimaatneutraal in 2050? Makkelijker gezegd dan gedaan, zeggen experts
Ruim 1 biljoen dollar wordt dit jaar nog geïnvesteerd in fossiele brandstoffen. Veel te veel om uiteindelijk uit te komen op een ‘netto nul’ uitstoot van broeikasgassen in 2050, waarschuwt het Internationaal Energie Agentschap (IEA). RTL Z vroeg vijf experts: hoe realistisch is dit klimaatdoel nog?
Derk Loorbach, hoogleraar sociaal-economische transities
“Op de manier waarop het nu gaat, is het niet haalbaar. Dat komt vooral omdat we weigeren om de manier waarop onze economie is ingericht ter discussie te stellen. Kijk naar alle consumptie: eerst wordt de vraag gecreëerd, die wordt vervolgens zo groot mogelijk gemaakt, en vervolgens gaan we pas kijken naar verduurzamen. Dan groeit de behoefte door, en daar valt niet tegenop te verduurzamen.
Aan de andere kant is er technologisch en maatschappelijk heel veel mogelijk. Huizen kunnen energieleverend worden, zonder fossiel. Hetzelfde geldt voor voedselsysteem: minder dierlijk, meer plantaardig en met de seizoenen mee-eten. En voor veel vormen van mobiliteit. Maar dat betekent wel dat we anders moeten gaan wonen, eten en ons verplaatsen. Dat vraagt écht om heel ander beleid, maar daar weigeren we tot nog toe politiek onze vingers aan te branden. Wat ontbreekt is een ontwerp waarin we voorbij kijken aan de bestaande industrie, en gaan beredeneren vanuit een fossielvrije basiseconomie voor iedereen.”
Wat is netto nul?
Simpel gezegd betekent ‘netto nul’ dat de mensheid de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen terugbrengt tot zo dicht mogelijk bij nul. Waarbij de resterende uitstoot wordt gecompenseerd, bijvoorbeeld door het afvangen van CO2 of het planten van bossen.
Rene Peters, energiedeskundige van kennisinstituut TNO
In de zware industrie, waar sectoren als staal, cement en afvalverwerking sterk bijdragen aan de CO2-uitstoot, is het afvangen van koolstofdioxide eigenlijk onmisbaar om uiteindelijk CO2-neutraal te worden. Maar je moet óók kijken naar de bebouwde omgeving, waar alle huizen duurzamer gemaakt moeten worden, en naar de landbouw. En vergeet de mobiliteitssector niet.
[…]
Marjan Minnesma, directeur duurzaamheidsorganisatie Urgenda
“Het doel van 2050 is verneukeratief. Als we blijven uitstoten tot 2050, stoot je genoeg uit voor 2,5 graad opwarming en moet je daarna extreem veel CO2 uit de lucht halen om terug te gaan naar 2 graden. Doe je dat op de goedkoopste manier met het planten van bomen, heb je daarvoor de oppervlakte nodig van alle landbouwgrond op de wereld en moeten die bomen ook nog minimaal 30 jaar blijven staan. Andere opties voor CO2-afvang kosten nog te veel energie, grondstoffen, oppervlak en tijd: dat is gewoon niet reëel.
Het echte getal waar je naar moet kijken is het koolstofbudget, oftewel de hoeveelheid CO2 die landen in totaal mogen uitstoten om de opwarming van de aarde tot een bepaald niveau te beperken. En dat budget raakt rap op. Wil je 50 procent kans maken om onder de 1,5 graden stijging te blijven, dan is het budget bij de huidige uitstoot rond 2030 vrijwel uitgeput, staat in het laatste IPCC-rapport van maart. Voor Nederland is dat al in 2026.
“Het koolstofbudget van landen raakt bij de huidige uitstoot snel op.”
Die zogenaamde ‘netto nul’ in 2050 is dus veel te laat. Je moet veel sneller in actie komen en al binnen tien jaar zoveel mogelijk stoppen met fossiel.