Baksteen-, glas- en papierfabrieken willen graag hun uitstoot verlagen, maar dat lukt ze niet
Cluster 6
Kleinere, relatief onbekende industriebedrijven in Nederland gebruiken jaarlijks enorme hoeveelheden gas. Ze zullen er niet in slagen om voor 2030 hun uitstoot te verlagen.
Het zijn de onbekende industriebedrijven van Nederland, de 330 baksteenfabrieken, glasfabrieken, papierfabrieken (en nog meer soorten). Maar ze gebruiken jaarlijks enorme hoeveelheden gas – en daar willen ze vanaf, om te verduurzamen en zo hun uitstoot van circa 6 megaton per jaar omlaag te brengen. Dat staat gelijk aan een paar procent van de totale Nederlandse CO2-uitstoot.
Alleen: dat gaat voor 2030 voor een heel groot deel niet lukken, liet de sector, bekend onder de naam Cluster 6, maandag onomwonden weten in een inventarisatie. Daarvoor is er teveel onduidelijk over infrastructuur voor groene energiedragers, zoals waterstof. En vooral: het stroomnet zit vol, waardoor elektrificatie niet gaat slagen. Van de verduurzamingsprojecten gaat 73 procent niet binnen nu en 2030 rondkomen, terwijl in dat jaar de broeikasgasuitstoot eigenlijk 55 procent lager moet liggen dan in 1990.
1. Even wat achtergrond: om welke bedrijven gaat dit?
Cluster 6 is het bakje ‘overig’ van de Nederlandse industrie. Op vijf plekken klontert de sector samen, zoals in de haven van Rotterdam of Delfzijl. Cluster 6 zijn de regionale bedrijven die zich door het hele land bevinden. Vaak gaat het om kleinere mkb-bedrijven (steenfabriek Klinkers) of kleine productielocaties van grote concerns (glasbedrijf Saint-Gobain).
Er is relatief weinig aandacht voor deze industriebedrijven
Marjan Minnesma, directeur stichting Urgenda
Hun productieprocessen gebruiken in totaal zo’n 22 terawattuur gas per jaar. In een steenfabriek blazen astronomische hoeveelheden aardgas op de stenen om deze hard te krijgen; in feite zijn deze fabrieken grote ovens.
Deze bedrijven willen hun productieproces elektrificeren, of overstappen op waterstof. Soms lukt dat ook: papierfabriek Sappi in Maastricht elektrificeerde bijvoorbeeld een deel van het productieproces met twee zogenoemde e-boilers. Meer Cluster 6-bedrijven hebben dit gedaan. Maar dit betreft vaak een tussenstap, en bij verdere verduurzaming loopt het al gauw vast.
2. Wat is het probleem?
De toekomstige waterstofinfrastructuur komt lang niet altijd langs jouw regionale fabriek (als de infrastructuur er überhaupt komt): de aanleg hiervan is vooral gericht op de grote industrieclusters. Dat vereist dus dure aftakkingen.
Verder wijst de sector nadrukkelijk naar netbeheerders.