DUTILHHUIS

Was u het, die vorig jaar op de KLM heeft gestemd? Of misschien op de NAM, of Campina?

COLUMN Thomas von der Dunk

Was u het, die bij de verkiezingen vorig jaar op de KLM heeft gestemd? Kent u dan misschien iemand anders die dat heeft gedaan? Nee? Echt helemaal niemand die op het stembiljet het vakje KLM heeft roodgekleurd? Hoe kan het dan dat de KLM nu over een eigen minister blijkt te beschikken, met 37 zetels in de Tweede Kamer? Of ging het om een geheim rood vakje, een vakje onder de schuilnaam van een andere politieke partij, in casu de PVV?

Barry Madlener blijkt zich in elk geval sinds zijn aantreden als perfecte buikspreekpop van de luchtvaartsector te hebben ontpopt en – tot ontzetting van zijn ambtenaren – de deuren van zijn departement wagenwijd voor de KLM-lobby open te hebben gezet.

Beperking van het aantal nachtvluchten, het terugbrengen van het aantal vluchten überhaupt: aan eerdere beloftes aan de omwonenden geen boodschap. Schiphol moet ongelimiteerd verder kunnen groeien. Vliegen zullen we, tot we erbij neervallen.

Maar heeft u dan misschien op 23 november op de NAM gestemd, net als in 2012? Maar wie heeft dat dan gedaan? Want hoe kan het dan dat de NAM in 2012 ook al over een eigen minister bleek te beschikken, met liefst 41 VVD-Kamerzetels achter zich, in de persoon van Henk Kamp? En nu opnieuw, met nog altijd 24 dito zetels, met Sophie Hermans?

Want Sophie Hermans, minister van Klimaat en Groene Groei, heeft deze woensdag verklaard dat zij er niet aan ontkomt om de NAM toe te staan gewoon in de Waddenzee naar gas te gaan boren. Hoezo ministerie van Klimaat? Hoezo van Groene Groei? Ministerie van Fossiele Vervuiling zult u bedoelen.

Henk Kamp, haar met een erelidmaatschap beloonde partijgenoot, heeft bij de Groningse gaswinning immers alle adviezen van deskundigen genegeerd en doelbewust de belangen van de Groningers geschonden. Hij diende maar één belang: niet dat van de burgers, maar dat van het buitenlandse bedrijfsleven, in casu het Britse Shell en het Amerikaanse ExxonMobil.

Als Hermans nu niet opnieuw voor hun miljardenbelangen buigt, dreigt een enorme schadeclaim. Ja: u leest het goed. Zo is het geregeld. De Nederlandse politiek heeft niets meer namens de Nederlandse burgers in te brengen, de NAM mag beslissen. Zij kan hooguit vrijwillig van gasboringen afzien. De kans dat zij dat zal doen: minimaal.

Haar buitenlandse aandeelhouders zijn niet geïnteresseerd in ons leefmilieu. Die zijn alleen maar geïnteresseerd in meer geld – en de CEO’s van beide olieboeren zijn dus alleen maar op vermeerdering van de aandeelhouderswaarde uit, want daar hangt hun eigen miljoenenbonus van af. Ja, zo pervers is het. Precies als bij Unilever en Schiphol, waar de zeldzame chefs die een keer wél andere prioriteiten wilden stellen, die wél met anderen rekening wilden houden, er al snel weer uitvlogen: met anderen rekening houden, dat is niet de bedoeling!

De NAM had in het Groningse geval zelfs de onbeschaamdheid om niet alleen het toekennen van schadevergoedingen aan de duizenden gedupeerde Groningers, wier huis was verzakt, eindeloos te traineren, maar zelfs, omgekeerd een miljardenclaim op tafel te leggen als gederfde winst vanwege de afsluiting van het Groningse gas.

Maar als u toen niet op de KLM (37 geheime zetels) of de NAM (24 geheime zetels) heeft gestemd, heeft u dan misschien onbedoeld op Campina gestemd? Het agro-industriële complex heeft immers 7 zetels gehaald, plus al eerder 16 in de Eerste Kamer, en nu óók twee eigen bewindslieden op het eigen departement van Landbouw in het kabinet.

Er stond weliswaar op die 23ste november BBB op het stembiljet dat u kreeg uitgereikt, maar daaronder zat, net als bij een adventskalender, een onbekende verrassing, alleen ditmaal geen leuke, maar een voor ons milieu en onze gezondheid zeer beroerde.

De zogenaamde Boer Burger Beweging is een agrarische mantelorganisatie waarbij alles om boeren draait en niets om burgers. Dat betekent dat nu inderdaad onverkort de belangen van de zuivelindustrie worden gediend: eindeloos oprekken van de regels en verlengen van tijdelijke uitzonderingen, zoals van de mestderogatie, ten slotte geen hoogst noodzakelijke inkrimping van de veestapel. Ook deed minister Femke Wiersma nog een vergeefse poging tot handhaving van de gangbare martelpraktijk om voor de slacht bestemde dieren met stroomstoten nog wat extra op te jagen, tot ontzetting van het beschaafde deel van Nederland.

En dan is er natuurlijk de land- en tuinbouw. Het is de sector waar de misstanden zich eveneens tot menselijke arbeidskrachten uitstrekken. Uitbuiting, onderbetaling, slechte huisvesting en vergaande rechteloosheid van de buitenlandse werknemers; dat is het verdienmodel in het Westland. Maar niet alleen hun gezondheid loopt gevaar – het rapport van de commissie-Roemer en menige krantenreportage bevatten heel wat schrijnende verhalen – maar ook de onze.

Het betreft het gebruik van giftige pesticiden die allang verboden hadden moeten worden, maar waarvan het verbod steevast onder druk van de agro-lobby op de lange baan geschoven is. Zo mochten bijvoorbeeld Nederlandse kersentelers dit voorjaar, ondanks een negatief advies, hun fruit weer met twee verboden bestrijdingsmiddelen bespuiten. Driekwart van hen, zo bleek dit najaar, overtrad zelfs dan nog de regels. Toch wil Wiersma het aan de boeren zelf overlaten het gebruik al dan niet terug te schroeven. Ze gaat natuurlijk wel ‘in gesprek’.

Kortom: van de minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, mogen boeren zelf blijven bepalen of ze burgers blijven vergiftigen. Een wel heel speciale vorm van Voedselzekerheid, met veel oog voor de Natuur.