Rotterdam verzet zich tegen sluiting van opvang voor uitgeprocedeerden: ‘Je hebt voor je stadsgenoten te zorgen’

Als enige van vijf steden is Rotterdam niet bereid zelf te betalen voor de sobere opvang van ongedocumenteerden. Circa vijfhonderd Rotterdammers kwamen zondag in verzet. ‘Onderdak is een basisrecht, juist voor mensen in kwetsbare posities.’

Terwijl op het stationsplein van Rotterdam leuzen klinken als ‘Doe normaal, geen mens is illegaal’ en ‘Say it loud, say it clear, refugees are welcome here’, legt Rotterdammer Ingrid Duindam (60) uit waarom ze zondag is komen demonstreren. ‘Ik lees net in de Volkskrant over digital nomads, mensen die op afstand werken’, zegt ze. ‘We hebben geluk met ons Nederlandse paspoort. Vluchtelingen hebben dat niet, die ongelijkheid wringt.’

Duindam is zondag een van de vijfhonderd mensen die de straat opgingen omdat Rotterdam als enige stad stopt met de bed-bad-broodvoorziening voor uitgeprocedeerde asielzoekers. Nu betaalt het kabinet nog voor de Landelijke Vreemdelingenvoorziening (LVV), zoals het in 2019 opgestarte proefproject officieel heet, maar het stopt daar vanaf 1 januari mee. Waar de vier andere steden met zo’n opvang (Amsterdam, Utrecht, Eindhoven, Groningen) beloofden dit uit eigen middelen te zullen betalen, maakte Rotterdam bekend dit niet te gaan doen. […]

Maarten Goezinnen van Stichting Rotterdams Ongedocumenteerden Steunpunt (ROS) is een van de drijvende krachten achter de opvang. Voorafgaand aan de demonstratie ontvangt hij op Katendrecht, in een van de twee locaties in Rotterdam. Een derde opvangplek sneuvelde al na het aantreden van de coalitie, die het aantal bed-bad-broodplaatsen daarmee terugbracht van 70 naar 45 bedden.

Op Katendrecht is te zien hoe op een van de kamers vier onbekenden van elkaar leven tussen het afbladderende behang. In de hoek een vervallen keukenblok.

Zieke baby

Goezinnen vertelt het verhaal van een stel uit Tadzjikistan, dat hun land verliet op zoek naar een beter leven. Ze willen meewerken aan terugkeer, maar met een ernstig zieke baby kunnen ze niet zonder tijdelijke opvang. Hij vertelt ook over het Iraakse stel dat vluchtte voor oorlog, maar nog altijd zonder status is en vanwege de ziekte van de man nergens anders terechtkan. ‘Dit soort gevallen zullen er altijd zijn’, zegt hij. ‘Die zet je toch niet op straat?’

Loopgravengevecht

Toch klinkt de dreiging van extra illegaliteit overtrokken. De opvang voor 45 ongedocumenteerden valt in het niet bij de naar schatting zes- tot achtduizend illegalen die momenteel in Rotterdam leven. Waarom zou de stad dan zo’n 1,4 miljoen euro moeten uittrekken om de opvang open te houden? ‘Uit medemenselijkheid’, zegt demonstrant Rosalie Schoemaker (24). ‘Onderdak is een basisrecht, juist voor mensen in kwetsbare posities.’

Goezinnen van het ROS vindt de redenering van de wethouder onbegrijpelijk. Het laat volgens hem zien hoe ‘het extreemrechtse Leefbaar Rotterdam de coalitie in een houdgreep houdt’. ‘Je kunt zeggen dat het Rijk geen verantwoordelijkheid neemt, maar dan heb je nog steeds voor je stadsgenoten te zorgen.’

Voordat de menigte zich zondagmiddag onder leiding van trommelaars swingend naar het stadhuis aan de Coolsingel zal begeven, spreekt schrijver Ishmail Kamara de demonstranten voor station Rotterdam Centraal toe. In 2012 kwam hij van Sierra Leone naar Nederland. ‘Zonder hulp was ik een zwerver geworden’, zegt hij. ‘Door bed-bad-brood ben ik een belastingbetalende Rotterdammer.’