‘Vergrijzing moet geen nieuwe mest- of klimaatcrisis worden’

Beatrix schudt tijdens de rondgang in het Flevohuis de hand van een van de bejaarden by Fotograaf Onbekend / Anefo is licensed under CC CC0 1.0

Tweede Kamerleden zijn bezorgd over vergrijzing en gevolgen daarvan voor de zorg. Het kabinet is daar veel te vaag over, vinden ze.

Wat wil het kabinet met de mantelzorg? Hoe kunnen vrijwilligers beter worden ondersteund? Hoe realistisch is de kabinetsambitie om in 2030 290.000 extra ouderenwoningen te hebben gebouwd?

Leiderschap

De zorg loopt nu al aan allerlei kanten vast: wachtlijsten voor ggz-instellingen, te weinig verpleeghuisplekken, een grote uitstroom van werknemers, personeelstekorten. En dan zorgt de zogeheten dubbele vergrijzing (er komen steeds meer ouderen die steeds ouder worden) de komende jaren ook nog eens voor exploderende uitgaven. De kosten van de ouderenzorg zijn nu zo’n 18 miljard euro, een bedrag dat verdubbelt tot 37 miljard in 2040. „De zorg voor ouderen dreigt onbetaalbaar te worden”, concludeerden topambtenaren in het rapport Niets doen is geen optie vorig jaar.

Den Haag, juni 2024
Fleur Agema, minister van Volksgezondheid,viceminister-president
© Rijksoverheid Beeld: Martijn Beekman

Tegelijkertijd zijn er veel te weinig mensen die die zorg kunnen verlenen. Nu werkt een op de zeven werkenden in de zorg, in 2060 zou dat een op de drie moeten worden. Juist in de ouderenzorg neemt de vraag naar personeel fors toe. Dat is onhaalbaar en onbetaalbaar. Door de stijgende kosten in de zorgsector heeft het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport al jaren de grootste of een-na-grootste begroting van alle ministeries.

Voorzitter Anneke Westerlaken van Actiz, de brancheorganisatie van zorgorganisaties, riep begin deze week de politiek dan ook op „duidelijke keuzes over de toekomst van de zorg te maken. „De knelpunten zijn bekend en er is geen tijd te verliezen. Er zijn geen nieuwe adviezen, verkenningen of onderzoeken nodig, maar keuzes en politiek leiderschap.”

Den Haag, juni 2024
Vickey Maeijer, staatssecretaris Langdurige en Maatschappelijke Zorg
© Rijksoverheid Beeld: Martijn Beekman

[…] Maeijer verwees naar een ‘hoofdlijnenakkoord voor de ouderenzorg’, waarvan „de contouren eind van dit jaar klaar moeten zijn”. Volgens het regeerprogramma moet in dat hoofdlijnenakkoord staan „hoe de onbeheersbare arbeidsmarkttekorten worden afgewend en de ouderenzorg financieel houdbaar wordt.”

Weer een paar maanden wachten dus, en dat vond de Kamer veel te mager. Bikker: „Ik vind het heel vaag allemaal. Werk aan de winkel.” Van Dijk: „U moet heel snel concreter worden, kom snel met daden.” Elke Slagt-Tichelman (GroenLinks-PvdA) riep Agema en Maeijer ook tot snelheid op: „Als Kamer weten we dat er personeelstekorten zijn, we zijn bereid daarover mee te denken. Luister daar dan goed naar.”