Dag kinderen, dag vogels: tijd voor een tegengif dat de verlammende onverschilligheid doodt
Niet alleen de feiten over bestrijdingsmiddelen zijn verontrustend.
Daar was laatst een meisje dood. In Frankrijk, waar in 2022 de 11-jarige Emmy stierf aan leukemie. Tragisch én opmerkelijk: het is het eerste sterfgeval van een kind waarbij bestrijdingsmiddelen officieel als oorzaak worden bestempeld, vorige week door het Franse fonds voor pesticideslachtoffers (FIVP).
Doordat haar moeder als bloemist jarenlang tussen de bespoten bloemen had gestaan, werd de kiem van dit drama prenataal gezaaid. Al bij de geboorte bleek er iets mis met Emmy: de baby huilde niet en was paars, de placenta was zwart, uitslagen van tests waren niet goed. Drugs, roken of alcohol konden de oorzaak niet zijn.
Wel de bloemisterij van haar moeder dus. ‘Mijn schuldgevoel is enorm. Ik heb mijn dochter vergiftigd’, verklaarde Emmy’s moeder in Franse media. Zelf was ze zich niet bewust van haar giftige handel. Pas na haar verlies kwam ze erachter dat een boeket wel 43 soorten pesticiden kon bevatten.
Ander nieuws: neonicotinoïden doden niet alleen insecten, maar ook vogels. De bestrijdingsmiddelen, gebruikt in de landbouw, verlagen de overlevingskans voor onder meer de huismus, de patrijs en de wilde eend. Dat publiceerden onderzoekers van de Wageningen Universiteit en de Vogelbescherming in het tijdschrift Ecology Letters. Er werden meer dan duizend effecten onderzocht; de vogels die de vergiftigde insecten eten kampen met verslechterde gezondheid, afwijkende bloedwaarden, verminderde oriëntatie, negatieve effecten op hun gedrag en voortplanting, en een kortere levensduur.
Hoewel veel stoffen binnen de EU verboden zijn, bestaan er wel ‘noodvergunningen’ en worden ze ook elders in de wereld nog gebruikt. Bovendien ontwikkelt de chemische industrie rap nieuwe, vergelijkbare bestrijdingsmiddelen, waarvan de effecten ook weer jarenlang onderzoek vergen.
Niet alleen de feiten zijn verontrustend, ook de verlammende onverschilligheid is dat. Het nieuwe kabinet veegt de bips af met biodiversiteit: Nederland dient geen actieplan in op de wereldwijde biodiversiteitstop die maandag begint in de Colombiaanse stad Cali. Het heeft ‘andere’ prioriteiten.
