CPB: ‘Hak knopen door over de toekomst: wordt Nederland rijk maar ongelijk of solidair maar duurder?’
Nederland in 2050
De aanpak van problemen als de vergrijzing en de verdeling van schaarse ruimte vraagt om snelle, heldere keuzes, stelt het Centraal Planbureau. Anders kost het later veel meer geld. „Niet kiezen is misschien wel het meest onaantrekkelijk,” stelt het planbureau, dat met vier scenario’s komt voor Nederland – met voor- en nadelen.
De politiek moet snel heldere keuzes maken over de langetermijnaanpak van grote uitdagingen als de vergrijzing, de verdeling van de schaarse ruimte, klimaatbeleid en arbeidsmigratie. Hoe langer die worden uitgesteld, hoe groter de kans op abrupte en dus kostbare aanpassingen achteraf. Daarvoor waarschuwt het Centraal Planbureau (CPB) in zijn rapport Kiezen voor later: vier visies voor 2050, dat donderdag is aangeboden aan premier Schoof.
De keuzes van nu zijn bepalend voor het Nederland van 2050, schrijft het CPB. „Langetermijndenken is essentieel. Wie terugschrikt voor de gevolgen, kan in de verleiding komen om keuzes dan maar voor zich uit te schuiven. Maar dat doet geen recht aan de omvang van de economische en maatschappelijke uitdagingen die Nederland heeft.”
In een mondelinge toelichting donderdag noemde CPB-directeur Pieter Hasekamp als voorbeeld de zorgsector, waar door de vergrijzing steeds meer mensen zorg nodig hebben, terwijl er te weinig zorgmedewerkers zijn. „Hoe gaan we daar mee om? Willen we meer eigen betalingen, een smaller pakket, of moeten we toch meer doen aan preventie? Je móét dat soort keuzes nu maken, in plaats van dat je er over vijf jaar achter komt dat je de gewekte verwachtingen niet kunt waarmaken.”