Woonbond: ‘Iedereen heeft recht op een woning, maar deze grondrechten worden gebroken’

Het nieuwe plan is de opvolger van het eerste Plan voor de Volkshuisvesting van 2020.
Woonbond / Leendert Masselink

Ontwikkelaars die te weinig woningen bouwen, en amper betaalbaar, huurders die worden uitgeknepen en mensen die letterlijk geen kant op kunnen… De Woonbond is er helemaal klaar mee. ,,In feite worden de grondrechten gebroken in dit land’’, zegt directeur Zeno Winkels (51), die wil dat er veel meer gebouwd gaat worden – ook voor middengroepen.

De belangenvereniging presenteert zelf een Plan voor de volkshuisvesting 2.0, dat Winkels donderdag aan minister Keijzer (Volkshuisvesting) overhandigt. De kern: de overheid moet zelf weer de regie pakken en veel meer woningen laten bouwen door corporaties, ook voor middengroepen.

Het zweet stroomt in het centrum van Delft van Winkels’ gezicht. Een gevolg van één van de laatste warme zomerdagen, een druk programma, hete koffie én bevlogenheid bij het onderwerp. ,,De eerste dag na mijn vakantie kon ik alweer aan de bak’’, benadrukt hij. Al is het glas niet alleen maar halfleeg. Winkels is blij met de stappen die de afgelopen jaren onder voormalig minister De Jonge (Wonen) zijn gezet, door onder meer het verdwijnen van de verhuurdersheffing voor woningcorporaties, het afschaffen van tijdelijke huurcontracten en de invoering van de veelbesproken Wet Betaalbare Huur, waardoor meer huurwoningen onder een puntensysteem komen te vallen. Nu hoopt de woonbond opvolger Keijzer op het goede spoor te zetten.

Het is wel duidelijk dat er geen tijd te verliezen is?

,,Nee, er zijn 300.000 a 400.000 woningzoekenden en die zijn niet allemaal 21 hè. Dat zijn mensen die in scheiding liggen en nog samenwonen omdat ze niet weg kunnen. Het zijn mensen die aan het werk willen in Nederland, maar geen woonruimte kunnen vinden. Het zijn afgestudeerde studenten die uit hun campuswoningen moeten en bij mensen op de bank slapen. Of kinderen die met 32 jaar terug moeten bij hun ouders.’’

De huurmarkt wordt ook steeds krapper. Jullie zijn positief over de Wet Betaalbare Huur, maar beleggers doen hun woningen van de hand omdat ze vinden dat ze daardoor niet genoeg rendement meer halen.

,,Dat is niet zo’n probleem. In die woning komen weer nieuwe mensen die er zelf in gaan wonen, dat zijn ook woningzoekenden. Dus dat is een verschuiving van het huur- naar het koopsegment. Het is een soort herstel van de markt, waarin de afgelopen tien jaar 60.000 a 70.000 woningen opgekocht zijn om te verhuren met een hele lage rentestand en hoge winstmarges. Dat die beleggers zich terugtrekken uit de woningmarkt vinden wij niet erg.’’ […]

We zijn nu te afhankelijk van de markt?

,,Zeker. De Jonge heeft al op verschillende knoppen gedrukt, maar de wet Regie op de Volkshuisvesting ligt nog bij Mona Keijzer op haar bordje. Die gaat de overheid de macht geven om meer regie te nemen. Vervolgens moet je ook niet bang zijn om er geld in te stoppen omdat het land nou eenmaal die woningen nodig heeft. De grote woningcrisis na de Tweede Wereldoorloog is ook met publiek geld opgelost.’’ […]

Waarbij jullie dus een voortrekkersrol zien voor de corporaties?

,,Als de beleggers het niet doen, dan moeten corporaties het doen. Om te beginnen moet bij hen de winstbelasting eraf. Er is niet één oplossing om de nieuwbouw op gang te krijgen, zo simpel is het niet, maar wij denken dat corporaties een grote rol kunnen spelen. Omdat ze overal in Nederland zitten, omdat ze goed verbonden zijn met gemeenten, omdat ze nog voldoende geld hebben om te investeren en ook een stukje middenhuur kan er dan gewoon bij.’’

Ondertussen is het nu al dringen bij de doelgroepen die recht hebben op een sociale huurwoning.

,,Als je te weinig woningen hebt, is elke voorrang die je verleent aan iemand, achteruitgang voor de andere. Als je daar een zondebok voor zoekt, dan moet je zijn bij de partijen die de verhuurdersheffing hebben geheven, waardoor er jarenlang te weinig gebouwd werd. Opportunistische retoriek daar heb je niets aan.’’

Zeno Winkels, directeur Woonbond

Er is nu al een sentiment dat asielzoekers maar moeten wachten op een woning.

,,Dat is het pijnlijke. Daarom is wonen ook een grondrecht, het is ondeelbaar. En daar lopen ze nu in vast. Als mensen individueel kijken naar hun zoon of dochter en dat afzetten tegen iemand uit Ter Apel die ze niet kennen, dan wint het persoonlijke. Maar diegene uit Ter Apel is ook een zoon of dochter van iemand. Die heeft ook een heftige reis achter de rug en dan druk ik het nog zachtjes uit. Je hebt gewoon teveel mensen voor te weinig woningen. Gevoelsmatig zijn mensen geneigd om te zeggen: doe dan maar mijn zoon of mijn dochter, want daar hou ik het meest van. Maar zo gaat het niet met grondrechten. Iedereen heeft recht op schoon water, iedereen heeft recht op onderwijs en iedereen heeft recht op een woning.’’