Wooncrisis: Is aanpakken van tweede woning niet beter dan bouwen, bouwen en bouwen?
COLUMN Peter de Waard
Niet iedereen met een zwaar beroep moet doorgaan tot het gaatje. Een oudere alleenstaande man die nog enige tijd op zijn AOW moest wachten, vertelde dat hij enige tijd geleden op eigen kosten met pensioen was gegaan. Hij bleek stratenmaker te zijn, maar kon nu leven van de huuropbrengsten van zijn tweede huis.
Nederland telt 8,3 miljoen woningen. Dat zijn er 1 miljoen te weinig, waardoor er woningnood is. De Haagse wijsneuzen, ongeacht hun politieke kleur, willen daarom bouwen, bouwen en bouwen. Het betekent dat, voordat iemand zich druk kan maken over het territorium van de gele rugstreeppad, nieuwe wijken tegen de steden en dorpen moeten worden aangeplakt.
In Nederland staan echter ook een kleine half miljoen woningen leeg. En er zijn inmiddels 450 duizend Nederlanders, bij uitzondering ook een stratenmaker, met een tweede huis. Dat zijn er samen ook bijna één miljoen. Nu zijn al die leegstaande huizen niet meteen bewoonbaar. En tweede woningen kunnen niet worden onteigend.
Maar dat probleem moet worden aangepakt, omdat anders elk nieuwbouwplan eindigt in dweilen met de kraan open. Hoewel iedereen de stratenmaker zijn vervroegde pensionering gunt, blijken tweede woningen een te lucratieve investering. Als er wordt bijgebouwd, valt een fors deel in handen van mensen die al een woning hebben. Deels wordt dat verhuurd, zoals de stratenmaker doet, maar deels staan die pandjes soms het grootste deel van het jaar leeg. In sommige landen wordt dat ontmoedigd door de WOZ – in Groot-Brittannië is dat de council tax – voor tweede woningen te verdubbelen of verdrievoudigen.
In Nederland heeft voormalig staatssecretaris Marnix van Rij op de valreep nog een plan bij de Tweede Kamer ingediend om de tweede woning als belegging minder aantrekkelijk te maken. Hierbij zal er voor vakantiewoningen en beleggingspanden een vermogenswinstbelasting gaan gelden: een belasting over de winst over het verschil tussen de aan- en verkoop. Maar ook de ongerealiseerde winst zou moeten worden belast, de jaarlijkse waardestijging. Tot nu toe gold er alleen een belasting van 30 procent over een verondersteld forfaitair rendement van 4 tot 6 procent, waarbij de huurinkomsten onbelast blijven. Nu zullen de huurinkomsten van vakantiehuizen en ander vastgoed ook worden belast. Als de vakantiewoning alleen voor eigen gebruik is, komt er een vastgoedbijtelling.
De vastgoedlobby sloeg deze week via De Telegraaf alarm (‘de overheid jaagt mensen naar het buitenland’), maar helaas is het voorstel van de over zijn graf regerende Van Rij niet alleen te complex maar ook te weinig. Het is jammer voor Business Class en andere televisieprogramma’s die de zoektocht naar een vakantieoptrekje tot amusement hebben verheven, maar een tweede woning is een sociale misstand zolang niet iedereen een eerste woning heeft.
Als de leegstand fiscaal wordt aangepakt en het profijt van tweede woningen wordt wegbelast, zouden in dit speculatieland 8,3 miljoen woningen volstaan.
En dan is er nog geld over om een andere wens in vervulling te laten gaan: het vervroegen van de pensioenleeftijd voor mensen met zware beroepen.