Ouder worden: mensen voelen zich jonger dan ze eigenlijk zijn
Ouder worden: veel mensen zien er als een berg tegenop. Sterker nog, we accepteren het nauwelijks dat we zelf al oud zijn. Mensen voelen zich jonger dan ze eigenlijk zijn, legt hoogleraar psychologie Liesbeth Woertman uit.
“Als oud zijn gekoppeld zou worden aan wijsheid en levenservaring, zouden we er heel anders tegenaan kijken”, zegt Liesbeth Woertman, emeritus hoogleraar psychologie aan de Universiteit Utrecht.
Woertman schreef het boek Wie ben ik als niemand kijkt?, over de rol van schoonheid en identiteit in het leven van vrouwen boven de veertig. Volgens haar leven we in een tijd waarin we jong en autonoom zijn als idealen beschouwen.
“Veel mensen hebben bij ouder worden een beeld van lelijk worden, rimpels krijgen en niet meer meetellen”, onderstreept Wies Verbeek, journalist en auteur van het boek ’n Beetje leuk ouder worden. Dat is volgens haar ook niet gek: in de media en commerciële wereld is het ouder worden lang negatief neergezet.
Zo lijken reclames waarin ouderen voorkomen zich vooral te richten op de meer problematische kant van ouderdom. Denk aan hulp en zorg nodig hebben en het aanprijzen van crèmes tegen rimpels. Vrouwen komen ook minder in beeld naarmate zij ouder worden, blijkt uit de Monitor Representatie van de NPO. Een wereldwijde meting laat zien dat van iedereen boven de vijftig jaar op televisie slechts 17 procent vrouw is.
Ellen Heuven, trainer en onderzoeker naar positief oud worden, denkt dat die beelden ons negatief beïnvloeden. “Ze vertellen ons dat ouder worden een neergaande lijn is en dat ons levensgeluk afhangt van jeugdige schoonheid.”
Terwijl volgens haar juist het tegendeel waar is. “De paradox is dat we denken ongelukkiger te worden, terwijl we in de praktijk juist gelukkiger worden. Dat heeft er onder andere mee te maken dat we voor ons welzijn minder afhankelijk worden van de meningen van anderen en groeien in zelfliefde.”
‘Ben je dertig, dan is vijftig heel oud’
De weerzin tegen ouder worden heeft niet alleen te maken met uiterlijk, denkt Verbeek. Ook ervaringen uit het verleden spelen mee. Daarnaast schuift het gevoel van wat ‘oud’ is ook steeds op.