KNMI-klimaatwetenschapper Sjoukje Philip: ‘Er is zó véél hitte. En het gaat niet zomaar voorbij’

Incendio forestal en Puente Sampayo” by Contando Estrelas is licensed under CC BY-SA 2.0

De heetste dag ooit werd vorige week gemeten. En dat is geen toeval. Extreem weer komt vaker voor, vaak door klimaatverandering. „We zien een versnelling in de opwarming van het klimaat.”

Er is zó véél hitte. En het gaat maar niet voorbij.’ Dat is wat klimaatwetenschapper Sjoukje Philip van het KNMI het meeste opvalt aan het jaar 2024. En dan heeft ze het niet over afgelopen maandag, die wereldwijd (tot nog toe) de heetste dag ooit bleek te zijn sinds de temperatuur worden gemeten. „Die temperatuur-records interesseren me niet zoveel”, zegt ze via een videoverbinding. „De hitte, overal.”

Toch zijn het vaak de opvallendste weersextremen die Philip onderzoekt. Behalve bij het KNMI zit ze ook bij de World Weather Attribution (WWA), een wereldwijde organisatie van wetenschappers die meteen na een extreme weersgebeurtenis probeert te duiden wat de rol van klimaatverandering daarin is geweest. Dit jaar hebben ze al weer zestien rapporten geschreven. „Opvallend veel”, zegt Philip. Meestal gaat het om gebeurtenissen met veel doden en vele miljarden aan schade.

„We zouden het in Nederland, met al die regen van de afgelopen maanden, bijna vergeten”, zegt Philip. „Extreme temperaturen hebben we hier nog niet gehad dit jaar.” Maar zelfs in Nederland zijn de meeste maanden in 2024 warmer geweest dan het gemiddelde van de afgelopen dertig jaar, zegt Philip. Ze heeft het voor dit gesprek nog opgezocht. Februari en maart waren zelfs buitengewoon warm. Alleen juni was ietsje kouder. „Maar mensen lijken snel aan het warmere weer te wennen.”

[…]

Buiten werken, levensgevaarlijk in Zuid-Azië

In grote delen van Azië, van Bangladesh tot de Filippijnen, was het al vroeg in het seizoen extreem heet. In april is het gewoonlijk in Bangladesh gemiddeld 33 graden Celsius, dit jaar was het nog 2 tot 8 graden warmer. In Myanmar werden temperaturen van 45 graden en hoger gemeten. In de Indische stad Kolkata steeg de temperatuur tot 43 graden. […]

Extreme droogte in Zuidelijk Afrika

Zuidelijk Afrika werd dit voorjaar getroffen door droogte met grote gevolgen voor de economie. De infrastructuur in onder andere Angola, Zambia en Botswana werd zwaar beschadigd, in grote delen mislukte de maïsoogst en stegen de voedselprijzen snel. [….]

Hoge temperatuur van zeewater door El Niño

Op veel plekken op aarde beïnvloedt El Niño, een natuurlijk weerpatroon dat eens in de twee tot zeven jaar voorkomt en begint met de opwarming van het oppervlaktewater in de Stille Oceaan voor de kust van Peru en Ecuador, de temperatuur en neerslagpatronen. Zo ook bij El Niño die volgens de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) in de loop van vorig jaar opkwam en behoorde tot de vijf sterkste ooit. In maart begon het fenomeen uit te doven, maar de naweeën zijn nog steeds voelbaar.[…]

Beryl, de vroegste zware orkaan ooit

Orkaan Beryl was een voorbode van wat volgens het NOAA, het Amerikaanse KNMI, waarschijnlijk een extreem orkaanseizoen zal worden. Beryl raasde op 1 juli als een categorie 4 orkaan over het eilandje Carriacou van Grenada. Daarna groeide de orkaan uit tot categorie 5. Nooit eerder werd zo vroeg in het seizoen al een orkaan van de zwaarste categorie gemeten – het vorige record was Emily in 2005, op 16 juli. […]

Ziedende hitte in Zuid-Europa

Er moet in de tweede helft van het jaar een enorme dip in de temperatuur komen om van 2024 niet het warmste jaar ooit te maken. In Nederland zou je het misschien niet zeggen, maar in het oosten en zuiden van Europa zijn de temperaturen ook deze zomer opnieuw extreem hoog. Met temperaturen die gemakkelijk boven de 40 graden Celsius uitkomen. Vooral aan de Adriatische kust is het heel warm. […]

In Mexico vielen brulaapjes door de hitte uit de bomen met een zonnesteek

In mei vielen in Mexico de brulaapjes als rijpe appelen uit de bomen. Tientallen dieren kwamen om, de apen die gered konden worden, kampten met uitdroging en koorts. „Ze hadden een zonnesteek”, zei dierenarts Sergio Valenzuela tegen de Britse krant The Guardian. In Mexico en in het uiterste zuiden van de Verenigde Staten volgen sinds mei de hittegolven elkaar op. Niet alleen de brulapen zijn het slachtoffer van de warmte, ook tientallen mensen bezweken aan temperaturen van boven de 40 graden.