FORMATIE: COMMENTAAR TROUW: De verbindende rol van Kamervoorzitter past Bosma niet
COMMENTAAR TROUW
Het is nog maar een jaar geleden dat koning Willem-Alexander op Ketikoti namens Nederland excuses aanbood voor het slavernijverleden. Er is er in de samenleving afgelopen jaar veel gebeurd. Er is veel meer kennis, begrip en erkenning over het slavernijverleden gekomen. Dat is winst. Juist daarom is het pijnlijk dat er nu, aan de vooravond van weer een nationale herdenking van het slavernijverleden, weer een kras op die eenheid en verbinding zit.
Het Nationaal instituut Nederlands slavernijverleden en erfenis (NiNsee), dat Ketikoti verzorgt, heeft deze week de uitnodiging aan Kamervoorzitter Martin Bosma ingetrokken. Afgelopen weken liepen de emoties over zijn komst te hoog op bij nazaten van tot slaaf gemaakten. De nazaten wilden Bosma niet op Ketikoti zien, omdat hij zich vaak smalend en kwetsend over de nazaten heeft uitgelaten.
Gelukkig komt het demissionaire kabinet-Rutte, op de laatste dag in functie, met een heel grote afvaardiging op Ketikoti. Het vertrekkende kabinet geeft daarmee aan veel belang te hechten aan de slavernijherdenking. Het officiële herdenkingsjaar slavernijverleden wordt daarmee alsnog in stijl afgesloten.
Bosma is koppig
NiNsee had excuses en reflectie als voorwaarde gesteld voor de komst van Bosma, maar daaraan wilde de Kamervoorzitter niet voldoen. Aan een uitnodiging stel je normaal gesproken ook geen voorwaarden. Bovendien is deze Kamervoorzitter niet opeens een ander mens. Hij vindt als PVV’er dat de slavernijexcuses moeten worden teruggedraaid, en dat herstelbetalingen onzin zijn. Wanneer Bosma als Kamervoorzitter hier nu excuses voor maakt, zou dat vooral ongeloofwaardig zijn.
De organisatie lijkt de gevoeligheden bij haar achterban te hebben onderschat. Ze hoopte in gesprek met de Kamervoorzitter begrip bij hem te kunnen creëren voor de gevoelens van de nazaten. Maar elke diplomatieke missie faalt zodra die in de openbaarheid komt. En Bosma is koppig. Hij weigerde vervolgens één van de vice-Kamervoorzitters af te vaardigen, iets waar enkele partijen hem toe opriepen.
Verbindende rol
Het valt de Kamervoorzitter wel aan te rekenen dat hij geen enkel gebaar heeft gemaakt in het belang van de Tweede Kamer. Dit instituut hoort gewoon op de jaarlijkse nationale slavernijherdenking aanwezig te zijn. De Kamer heeft hier overigens ook zelf boter op het hoofd.
De Kamerleden hadden dit kunnen voorzien toen ze Bosma in december als voorzitter kozen. Toen was het al duidelijk dat de persoon Bosma te veel schuurt met de functie van Kamervoorzitter. Want de PVV heeft als ideologie om groepen burgers uit te sluiten, terwijl de Kamervoorzitter juist een verbindende rol moet spelen. Een voorzitter kan vergaderingen in de Kamer goed leiden, maar het gaat net zozeer om zijn representatieve rol. Dit schuurde al op 4 mei, bij de Dodenherdenking in Amsterdam, en nu opnieuw bij Ketikoti.