“Dogmatische mainstream economen zijn een rare sekte”
Prof.dr. Irene van Staveren
Irene van Staveren strijdt voor pluralistische economie van verbinding
Prof. dr. Irene van Staveren (60) is hoogleraar pluralistische ontwikkelingseconomie aan de Erasmus Universiteit en behoort tot een minderheid van economen die niet heilig geloven in het neoliberale gedachtegoed. “Zo’n negentig procent van de mainstream economen is dogmatisch en zoekt de oplossingen altijd in dezelfde richting. Alles wat met ethiek te maken heeft, houden ze buiten de deur. Ze vormen een rare, zichzelf instandhoudende sekte.” Hans Invernizzi interviewde Van Staveren voor de serie De Zieners waarin NieuwWij.nl mensen aan het woord laat die een duidelijke visie hebben op de toekomst van de wereld.
Irene van Staveren werkt sinds 1999 bij het Institute of Social Studies. In 2010 werd zij bij het ISS benoemd tot hoogleraar. Toen zij er startte, was het nog een onafhankelijk instituut in Den Haag. Inmiddels maakt het al jaren deel uit van de Erasmus Universiteit in Rotterdam, maar het valt niet onder de faculteit economie. Van Staveren was er niet welkom als hoogleraar. Pas recent heeft ze er “een voet tussen de deur gekregen. Dat is een lichtpuntje. Ik geef sinds dit collegejaar aan de economische faculteit het keuzevak Pluralistic Economics of Climate Change.”
De opleidingscoördinator van de Rotterdamse bachelor economie is volgens Van Staveren ruimdenkend, maar dat zij bepleit dat binnen het vak economie ook ethiek een belangrijke rol dient te spelen, wordt niet op prijs gesteld door het gros van de mainstream economen. “Er is een dominante groep die bepaalt wat economie is. Zij zijn de poortwachters die beslissen welke papers in de wetenschappelijke bladen komen. Zij organiseren de congressen. Ik word door veel van deze economen nog steeds niet gerespecteerd.”
“In mijn visie is economie een middel om fatsoenlijk samen te leven en mensen in hun levensonderhoud te laten voorzien. Maar mijn denkbeelden worden niet gezien als ‘economie’. Ik word beschouwd als iemand die het nest bevuilt en dat mag niet. Ik mag wel denken wat ik wil, maar mijn opvattingen over economie passen niet binnen het vak economie; wel binnen politicologie of sociologie. Ik breng waarden in en dat willen de mainstream economen niet. Alsof dat in de standaard economische theorie niet gebeurt…”
“Ik zeg: je moet beginnen bij het idee dat mensen elkaar nodig hebben. Je moet het met elkaar doen op deze aarde. Zo kwam ik in mijn promotietraject tot het ontwikkelen van opvattingen over een menswaardige economie, die ook het milieu respecteert. Dat perspectief heb ik in mijn proefschrift uitgewerkt. Je hebt ook de markt nodig, maar daarin komen veel mensen veel tekort. Daarom moet de economie terug naar de menselijke maat. Economie moet dienstbaar zijn aan mens, dier, milieu en aarde.”