Waarom ‘klimaatfluencer’ Helga van Leur gelooft dat het goedkomt: ‘Denk niet te snel dat je geen invloed hebt’
Helga van Leur: ‘Een ‘Derde Kamer’ zou, in tegenstelling tot de Eerste en Tweede Kamer, niet vier jaar, maar bijvoorbeeld twintig jaar vooruit kunnen kijken.’
Ondanks ‘klimaatontkenning’ in de maatschappij is oud-weervrouw Helga van Leur ervan overtuigd dat de massa een groenere levensstijl zal omarmen. Is ze niet bang dat het te laat is? ‘Misschien, ergens diep van binnen, maar daar geef ik niet aan toe.’
Of ze zelf eigenlijk wel genoeg doet voor het klimaat? Of ze niet alleen maar duurzame adviezen geeft om geld aan te verdienen? Dat het klimaat er baat bij zou hebben als zij niet zou leven. Helga van Leur (53) kreeg het op internet allemaal op zich afgevuurd. Het waren zure en nare reacties op een bericht dat de voormalig RTL-weervrouw, meteoroloog en duurzaam inspirator begin april op internet deelde over de ‘overshoot day’.
Nederland had, na drie maanden, alle grondstoffen verbruikt die het zich volgens onderzoeksorganisatie Global Footprint Network kan permitteren voor heel 2024. “Als iedereen op de wereld zou leven zoals wij hier, zijn er vier aardes nodig”, zo vat Van Leur een schokkende conclusie van de onderzoekers samen. Ze zit in haar favoriete café-restaurant, gelegen aan het water aan de rand van Utrecht.
Van Leur schrikt van de verspillende manier waarop we met grondstoffen en energie omgaan. Maar eigenlijk nóg meer van de manier waarop mensen reageren op die vaststelling. “Ik ben echt bezorgd over de polarisatie die optreedt rond het klimaat, de manier waarop een groep in de samenleving de problemen ontkent en de oplossingen wil tegenhouden. Ik denk dan: het gaat ook over jouw toekomst hè”, zegt Van Leur, nadat de ober een kop thee – kruidenmix met de naam Bad weather – bij haar heeft neergezet.
Serie ‘Tussen hoop en wanhoop’
[…]
Het is vooral het maatschappelijk sentiment, en de manier waarop een deel van de bevolking de hakken in het zand zet, waardoor Van Leur zich af en toe afvraagt of het nog wel goed gaat komen, met de duurzame transitie die nodig is om de doelstellingen van het Parijs-akkoord te behalen. Tijdens lezingen over klimaat en gedrag in het hele land draagt Van Leur, die zeven jaar geleden stopte als weervrouw van RTL, uit hoe belangrijk die duurzame toekomst is. Voor het milieu, maar ook voor gezondheid, welzijn, veiligheid en beschikbaarheid van voedsel, grondstoffen en energie. Het klimaat is daar een belangrijke schakel in.
Verontrustend, maar ook fascinerend
“Dat gaat iedereen aan. Ook mensen die tegen migratie zijn, zoals bij verkiezingswinnaar PVV. Houden we het klimaat met z’n allen niet stabiel, dan slaan mensen in kwetsbare gebieden op de vlucht.” Dat een luidruchtige groep, vooral online, tegen zowel migratie als klimaatbeleid ageert vindt ze ‘verontrustend, maar toch ook fascinerend’.
“Waar zit het ongemak? Waarom vallen mensen mij aan, door te zeggen dat ik alleen maar geld wil verdienen aan duurzaamheid?” Van Leur windt zich er zichtbaar over op. “Nee, zeg ik dan. Ik zou natuurlijk veel liever willen dat al die mensen hartstikke duurzaam leven en dat ik daardoor werkloos raak.”
Een kalmerend en geruststellend besef: de digitale wereld is de echte niet. “Vergis je niet, uit onderzoek blijkt dat de overgrote meerderheid best duurzame stappen wil zetten.” Ondanks de zege van de PVV ziet 70 procent van de samenleving een klimaatprobleem dat opgelost moet worden, volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek. “Heel veel bedrijven, organisaties en burgers willen echt wel. Alleen je hoort ze zelden.” Koplopers zoals innovatieve ondernemers maken duurzaamheid, ook voor de stille middenmoot, steeds beter bereikbaar.
“Zij weten: we moeten een grote berg opklimmen en ze beginnen met lopen. Kijk je dan na verloop van tijd achterom, dan ben je al snel best hoog. Onderaan de berg staan nog mensen tegen te sputteren, maar daar moet je je niet op richten. Soms lijken mensen stil te staan terwijl ze rustig doorstappen, zo trekt Van Leur de beeldspraak door.