FORMATIE: Verwar de Nederlandse identiteitscrisis niet met zorgen om antisemitisme

neue politik?” by screenpunk is licensed under CC BY-NC 2.0
Arnon Grunberg

[…]

Een rechtse hobby

Misschien eerst wat cijfers die verzameld zijn door de Anti-Defamation League (ADL) in New York die al jaren onderzoek doet naar antisemitisme.

[…] In West-Europa heeft 24 procent van alle volwassenen antisemitische opvattingen, onder christenen is dat 25 procent, onder moslims 29 procent, niet veel hoger dus. Atheïsten en mensen zonder religie scoren iets beter met 22 procent.

In Noord-Afrika en het Midden-Oosten heeft 74 procent van alle volwassenen antisemitische vooroordelen, maar als je kijkt naar religie zie je dat het verschil tussen christenen en moslims niet bijzonder groot is. 75 procent van de moslims daar heeft dergelijke vooroordelen en 64 procent van de christenen. Niet religie, maar de plek waar je woont zijn doorslaggevend, en wat die plekken betreft zijn interessante verschillen waar te nemen. 

Arnon Grunberg Heike Huslage-Koch, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

‘Hofjude’

Haat, veel meer nog dan liefde, heeft argumenten nodig. Als men moslims verafschuwt, dan geeft men als argument dat moslims vrouwen, homo’s en Joden haten. Kies een smaak van de dag, kies een stok van de dag, waarbij de Jodenhaat gezien de Europese geschiedenis natuurlijk extra pikant is. Daar lijkt de stok meer op een knuppel.

De ontsmettingsmethoden c.q. anti-antisemitismemethoden die de op handen zijnde regering omarmt zijn ineffectief. Nogmaals: zoals gevangenissen opleidingsinstituten voor criminelen zijn, zo verworden Holocaustmusea door verplicht bezoek al snel tot opleidingsinstituten voor antisemieten .

Minder voorzichtig hoeven we te zijn met de constatering dat de Joden de favoriete minderheid van rechts en extreem-rechts zijn en dat de Holocaust, als herinneringscultuur welteverstaan, een rechtse tot extreem-rechtse hobby lijkt te zijn geworden, fataal voor de toch al in ontbinding verkerende herinneringscultuur, maar ik geloof niet dat de betreffende politieke partijen zich daar zorgen om maken, hun hobbyisme is louter instrumenteel.

[…]

In een artikel in De Groene Amsterdammer schreef David Wertheim recent over de dood van ‘Auschwitz’, het belang van dit artikel kan niet genoeg worden benadrukt. Daarin wordt ook de filosoof Nietzsche aangehaald die zich na de dood van God afvroeg: „Met welk water kunnen wij ons reinigen? Welke zoenoffers, welke heilige spelen zullen wij moeten bedenken?”

De herdenkingen van de herinneringscultuur, zoals die in Nederland en elders vanaf de jaren zeventig op gang kwam, verwerden tot het nieuwe heilige spel dat de leegte van het Westen – lees: de leegte van het liberalisme – moest verhullen. God stierf niet in Auschwitz, zoals weleens is beweerd, maar werd daar opnieuw geboren.

[…]

Nadat hij God achter zich had gelaten en de eigen traditie als waardeloos had herkend bleef er van de Nederlandse identiteit niet veel meer over dan dit: dode Joden, Sinterklaas en wat grof taalgebruik, overgoten met de welbekende saus van coffeeshops, red light district en andere vormen van tolerantie. Ja, als dit mijn identiteit was zou ik me ook aan de voeten van Geert Wilders werpen en roepen: ‘Doe met me wat je wil.’[…]

Deborah Feldman Amrei-Marie, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons

De Amerikaanse-Duitse schrijver Deborah Feldman meende dat de omgang van Duitsers met Joden verworden is tot een vorm van fetisjisme. Kijkend naar de situatie in Nederland zou ik zeggen dat er hier eerder sprake is van necrofilie, met Wilders als, dat moet gezegd, onvermoeibare en immer enthousiaste aanjager. Waaraan ik meteen toevoeg, ik heb principieel niets tegen necrofilie, het libertijnse gedachtegoed, mits met mate toegepast, is mij lief.

[…]

Wat is een heilig spel, een identiteitsspel in een land dat (nogmaals) economisch gezien een provincie is van Duitsland, militair gezien een provincie van Amerika, en cultureel gezien de nederigste van alle knechten van de Amerikaanse populaire en academische cultuur? Ik zeg: de omgang met het eigen kwade geweten zonder de geschiedenis van dat geweten te kennen.

Nederlanders zijn veel met het jodendom bezig, merkt David Wertheim. ‘Alsof er een soort heiligheid om je heen hangt’

David Wertheim