De ethiek van tandarts Didi Landman is een film waard – straattandarts010
Didi Landman is straattandarts in Rotterdam. Welke gevolgen heeft gebrekkige tandzorg in het dagelijks leven?
Didi Landman is straattandarts in Rotterdam en behandelt een middag per week daklozen en mensen die het geld niet hebben voor een tandartsbehandeling. Welke gevolgen heeft gebrekkige tandzorg in het dagelijks leven? Niet alleen een slecht gebit, maar totale achteruitgang van de gezondheid en vaak gevoelens van schaamte. Niets weerhoudt Landman van haar strijd om tandzorg weer in het basispakket te krijgen, omdat mondzorg in een rijk land als Nederland volgens haar bij de basisrechten hoort.
Regie: Marcel Ouddeken
Omroep: HUMAN
Angst voor de rekening
De korte film Tandzorgen van Marcel Ouddeken volgt in een kwartiertje wel vijf mensen voldoende om te kunnen meeleven. Tandarts Didi Landman groeide op in Zuid-Afrika, en reisde als student naar afgelegen plaatsen om armen met snerpende tandpijn te helpen.
Nederland was rijk, dacht ze, maar ze schrok van hoeveel mensen met rotte tanden en pijn doorlopen. Ze kunnen niet eten, lachen niet van schaamte, durven niet meer te solliciteren of daten. Geen leven, vindt ze.
Inmiddels mijden zo’n anderhalf miljoen Nederlanders de tandarts uit angst voor de rekening. Landman: “Heb je oorontsteking, dan kun je binnen de basisverzekering naar de beste KNO-arts. Twee centimeter verder zit een kies, maar het trekken daarvan kunnen mensen niet betalen. De acute tandzorg moet echt in de basisverzekering”, bepleit ze.
Kunstgebitten worden niet opgehaald
De verslaafde maar vrolijke Emmy lost haar helse pijnen zelf wel op: “Ik druk een schroevendraaier door mijn tandvlees. Dan is de zenuw dood en voel ik niets meer.” Tja, dakloze Damien ging tien jaar geleden ook al op chemicaliën kauwen om de kiespijn niet te voelen. “En nu zijn mijn tanden rot.”
Landman kon het niet aanzien. Ze neemt een dag per week vrij om in Erasmus MC in Rotterdam gratis tandzorg te bieden. Eindelijk gaan die pijnlijke tanden eruit bij Emmy en Damien, of bij de arme Tineke. Ze krijgen een prothese of geheel kunstgebit. Sommige mensen halen die niet eens op. Maar Landman wordt niet moedeloos. Zij neemt hen gewoon voor wie ze zijn.
Dát maakt haar uitzonderlijk. Mijn term ‘moedeloos’ vooronderstelt hoge verwachtingen, en teleurstelling. Een denken in ‘eigen verantwoordelijkheid’ en ‘eigen schuld’. Oorontsteking krijg je; rotte tanden weerspiegelen wat je zelf in de mond stopt en of je wel poetst. Zit daarom de tandzorg niet in de basisverzekering: eigen verantwoordelijkheid? Didi Landman ziet de wereld niet als neoliberaal, ze ziet hele mensenlevens. Een film waard.
