Sta eens stil bij de negatieve taal die we gebruiken als we spreken over ouderen
Over de auteur
Bernice Franssen is beleidsadviseur bij Reable Nederland en oprichter van Mantelzorg&Jij.
Uiteindelijk komt zingeving vooral van binnenuit. Daarmee heeft beeldvorming – over jezelf of de gemeenschap waartoe je behoort – volgens mij een wezenlijke impact op het kunnen ervaren van zingeving. Stel je voor dat je in een maatschappij leeft waarin het meer regel dan uitzondering is om naar jou (of ‘jouw groep’) te refereren met negatieve stereotypen en vooroordelen. Stel dat je het gevoel krijgt dat je er niet meer echt toe doet. Dat je eerder een last bent voor de maatschappij dan een waardevolle toevoeging. Dan moet je van goeden huize komen om je daardoor niet van de wijs te laten brengen.
Verschillende minderheden hebben hier geregeld mee te maken. Maar dat geldt ook voor de steeds groter wordende groep ouderen. Uit onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat negatieve stereotypen over ouderen in de media maar liefst drie keer vaker voorkomen dan positieve stereotypen. Ze worden bijvoorbeeld bestempeld als ‘kwetsbaar’ en ‘afhankelijk’, ze zijn zogenaamd uitgerangeerd en bovenal een kostenpost.
[…]
Toen de Algemene Ouderdomswet (AOW) in 1956 werd geïntroduceerd leefde men gemiddeld nog zo’n zeven jaar na het bereiken van de AOW-leeftijd. De verwachting voor 2040 is dat we dan nog zeker 20 jaar leven. Een ruime verdubbeling van de tijd! Wat gaan we als maatschappij doen om deze gewonnen jaren betekenisvol in te richten?
Allereerst is het cruciaal dat we negatieve beeldvorming tegengaan. Gezien worden als een volwaardig onderdeel van de maatschappij vergemakkelijkt het ervaren van zingeving. Dat is niet alleen belangrijk voor ouderen zelf; het heeft ook voor de maatschappij veel meerwaarde.[….]
De maatschappelijke uitdagingen in het licht van de verouderende samenleving moeten we geenszins ontkennen. Maar om een deel van die uitdagingen het hoofd te bieden, moeten we erkennen dat de groter wordende groep ouderen niet alleen een probleem, maar ook een groot deel van de oplossing is.