DUTILHHUIS

‘Het onderwerp racisme ging me zo aan het hart dat het me ging beheersen’

Wat zijn dit voor vragen? Zes dilemma’s voor tv-presentator Sosha Duysker (Het klokhuis, Keuringsdienst van waarde), die al jaren iets met het netelige gesprek rond racisme wilde doen. In haar serie Uit de kramp zoekt ze de nuance.

Actrice en zangeres of journalist en presentator?

[…]

‘Zingen doe ik alleen op Instagram, als je daarin carrière wilt maken, moet je er echt voor gaan. Daar ben ik ook te verlegen voor. Ik moet een drempel over om te zingen, het is veel kwetsbaarder dan presenteren. Zelfs als het een satirisch filmpje is, zoals toen ik rond de Tweede Kamerverkiezingen in 2021 Ga niet naar Nieuwsuur zong in Zondag met Lubach, op de wijs van Empire State of Mind van Alicia Keys en Jay-Z.

‘Arjen Lubach wist van Instagram dat ik kan zingen. Ik vond het doodeng, maar dacht: gewoon doen. Het was wel overweldigend toen die video zo hard ging. Ik stond op straat te filmen toen ik iemand zag langsfietsen met oortjes in, die keihard zong Ga niet naar Nieuwsuuuuur.’

Waku waku of Het klokhuis?

‘Het klokhuis. Dat heeft me veel gebracht, ik heb het bijna zes jaar gedaan. Het was mijn eerste programma, ik had nul presentatie-ervaring. Ik werkte bij de Kids Top 20, maar het was geen geheim dat ik ambitie had om voor de schermen te werken, en de redactie heeft me daarin gesteund.

‘Achteraf denk ik: jeetje meid, wat een risico! Bij Het klokhuis kwam mijn acteerervaring ook van pas. En ik denk dat ik door Het klokhuis goed ben geworden in het versimpelen van ingewikkelde dingen, wat natuurlijk het knappe is van het programma. Dat hielp me ook weer bij Uit de kramp, de serie die ik nu heb gemaakt.’

Black Lives Matter: allesveranderend of een krasje in de oppervlakte?

‘Het is écht allebei. Het veranderde alles omdat het onderwerp voor het eerst zo breed werd gedragen in de samenleving. Het was de eerste keer dat we samen – wit, zwart, van kleur – een vuist maakten tegen racisme. Het was een heel hoopvol moment. Maar nu moeten we de diepte in gaan. Er is nog weinig historisch besef van het slavernijverleden, en daardoor ook weinig moreel besef.

‘Heb je die reclame van reisbureau Tui gezien? ‘Proef de sfeer van de plantages’, stond bij een rondreis naar Suriname. Je gaat toch ook niet zeggen: proef de sfeer van Auschwitz? Wat de fak, echt. In welke aardkorst heb je gezeten als je dat kunt opschrijven? Het gaat allebei over genocide, maar het ene onderwerp is onderbelicht, het andere niet.

‘Maar goed: als je mensen voedt met het narratief van de Gouden Eeuw en niet zegt over de rug van wie allemaal dat is gegaan, kun je mensen ook niet kwalijk nemen dat ze pas eeuwen later wakker worden. Tegelijkertijd is dit wel extreem onwetend, bijna alsof het De Speld is.