De klimaattop in Dubai was een open strijd, en dat is de grootste winst
Klimaat
De uitkomst van de klimaattop is voor meerdere interpretaties vatbaar, maar nu is duidelijk wie er dwars ligt en waarom, schrijft Pieter Pauw. De meeste landen blijken ambitieuzer dan het akkoord.
Toen duidelijk werd dat de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) gastland van deze VN-klimaatconferentie zouden worden, klonk er meteen kritiek. Kan een rijke oliestaat die zich kenmerkt door excessieve consumptie leiderschap tonen op het gebied van klimaat? Kritiek zwol verder aan toen bekend werd dat de onderhandelingen geleid zouden gaan worden door de ceo van olieconcern Adnoc, Sultan Al-Jaber.
Pieter Pauw is klimaatonderzoeker bij de Technische Universiteit Eindhoven.
Anderen zagen juist kansen. De VAE liggen letterlijk en figuurlijk tussen het Globale Zuiden en het Globale Noorden, en tussen Oost en West. Omdat beslissingen bij de VN-klimaatonderhandelingen in unanimiteit worden genomen moet je alle landen – inclusief Saoedi-Arabië en andere olielanden – meekrijgen. En wie zou dat beter kunnen dan de VAE?
Voor de VAE was de klimaatconferentie een prestigeproject om het land internationaal op de kaart te zetten. Het moest en zou de grootste VN-klimaattop ooit worden. Met 110.000 geregistreerde deelnemers is dat ruimschoots gelukt. Ook daar was kritiek op, maar juist door het zo groot te maken, moest er ambitie worden getoond.
In de slotverklaring worden fossiele brandstoffen bij naam genoemd, voor het eerst sinds de onderhandelingen begonnen in 1992. Na veel getouwtrek werd besloten tot „weg bewegen van fossiele brandstoffen in energiesystemen, […] om in 2050 netto-nul emissies te bereiken, in lijn met de wetenschap”. Volgens EU-klimaatcommissaris Hoekstra is het slotakkoord historisch. Volgens de kleine eilandstaten die bedreigd worden in hun voortbestaan heeft het een ‘litanie van loopholes’, mazen om onder afspraken uit te komen. Ik denk dat de signaalwerking van het slotakkoord een nieuwe nagel aan de doodskist van de fossiele industrie is.
[…]
Schepje bovenop
Je zou kunnen zeggen: het onduidelijke slotakkoord komt doordat landen juist heel duidelijk maakten waar ze zelf stonden. Dat biedt mogelijkheden. Een meerderheid van landen wil veel verder gaan dan dit unanieme akkoord. Dat momentum moet worden versterkt door meer steun te geven aan die landen die dit het hardst nodig hebben, zoals de minst ontwikkelde landen en de kleine eilandstaten.
Daarnaast moeten Nederland en de EU snel voortgang maken met de uitvoering van al bestaand beleid, om aan de wereld te tonen dat er op de klimaatconferentie volgend jaar weer een schepje bovenop kan én dat angstig vasthouden aan fossiele brandstoffen geen toekomst heeft.