Klimaat-protesten terrorisme? Waarom dat toch niet klopt

@Extinction Rebellion

In discussies op ons reactieplatform NUjij wordt Extinction Rebellion weleens een ’terroristische organisatie’ genoemd. Als je naar de definitie van terrorisme kijkt, lijkt daar in eerste instantie iets voor te zeggen. Toch ziet inlichtingendienst AIVD dat niet zo.

Extinction Rebellion heeft zich voorgenomen om vanaf vandaag elke dag de A12 bij Den Haag te bezetten, net zolang tot de overheid stopt met fossiele subsidies.

De definitie van terrorisme van de AIVD is relevant, omdat ook bijvoorbeeld rechters deze erbij kunnen pakken als klimaatactivisten de wet overtreden.

Een definitie voor ’terroristische organisatie’ heeft de AIVD niet. Wel een korte (en een lange, daarover straks meer) definitie voor ’terrorisme’. Daar baseren de NUjij’ers zich op:


Het uit ideologische motieven (voorbereiden van het) plegen van op mensenlevens gericht geweld of het veroorzaken van maatschappij-ontwrichtende schade, met als doel (een deel van) de bevolking ernstige vrees aan te jagen, maatschappelijke veranderingen te bewerkstelligen en/of politieke besluitvorming te beïnvloeden. 

Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD)


Een mond vol. Maar in jip-en-janneketaal kun je het samenvatten als: ‘Geweld plegen op mensen of maatschappij-ontwrichtende schade veroorzaken, om mensen bang te maken, iets te veranderen in de maatschappij of politieke besluiten te beïnvloeden.’ Of het maken van plannen om dat te doen.

Een deel van onze NUjij’ers vindt de klimaatblokkades van Extinction Rebellion vallen onder ‘maatschappij-ontwrichtende schade veroorzaken om politieke besluiten te beïnvloeden’.

Toch ziet de AIVD het niet zo, laat een woordvoerder weten. De inlichtingendienst bestempelt het als ‘activisme’ en ‘burgerlijke ongehoorzaamheid’.

Niet maatschappij-ontwrichtend

Dat komt vooral door het woordje ‘maatschappij-ontwrichtende’. Zo zien de diensten de snelwegblokkades en andere demonstraties niet.

In het jaarverslag van 2022 schrijft de AIVD over dergelijke protesten: “Klimaatacties van links-activistische groepen in Nederland staan in een traditie van burgerlijk ongehoorzame, maar geweldloze actie waarmee de activisten de politieke agenda willen beïnvloeden. De AIVD heeft geen aanwijzingen dat deze groepen radicaliseren.”

En: “Dat betekent niet dat acties niet soms ernstig, hinderlijk of heftig waren voor de organisaties of bedrijven tegen wie acties waren gericht. Het betekent alleen dat hun acties de democratische rechtsorde niet bedreigden.”e acties niet ‘maatschappij-ontwrichtend’ en zijn die ook niet ‘gericht op het ondermijnen van de rechtsorde’.