De geheime bron van de miljoenen die de familie Van der Vorm uitdeelt
Verborgen verleden
Een geheime belastingdeal en een liefdadigheidsstichting die naar Bermuda verdween. NRC zocht een antwoord op de vraag waarom de steenrijke familie Van der Vorm geld uitdeelt in Rotterdam.
Wat is het nieuws?
- Voormalig minister Henk Hofstra (Financiën, PvdA) heeft in 1958 in het diepste geheim – en in strijd met de wet – de rijke redersfamilie Van der Vorm bij een erfenis geholpen aan een miljoenenkorting op een belastingaanslag.
- Hierdoor kon de familie de controle over de Holland Amerika Lijn behouden (HAL). De familie is nu nog steeds de baas bij HAL – de voormalige rederij is tegenwoordig een beursgenoteerde investeringsmaatschappij.
- De familie kwam afgelopen jaren in het nieuws omdat ze met royale hand geld uitdeelt in Rotterdam. Dit geld is, zo blijkt uit onderzoek van NRC, afkomstig van een verdwenen liefdadigheidsstichting die voortkomt uit de in 1958 gesloten geheime deal met Financiën.
- Pater familias Martijn van der Vorm reageerde afgelopen weken niet op herhaalde verzoeken van NRC om openheid te geven.
[…]
De conclusie is dat de familie in Rotterdam het geld uitdeelt van een verdwenen liefdadigheidsstichting die voortkomt uit een geheime, onwettelijke deal met Financiën. En dankzij de in Bermuda verstopte zeggenschap over de aandelen van de verdwenen stichting weet de familie tot op de dag van vandaag investeringsmaatschappij HAL te controleren.
Martijn van der Vorm reageerde afgelopen weken niet op herhaalde verzoeken van NRC om openheid te geven.
Reacties: onderzoek@nrc.nl
FISCAAL DEALEN AFWIJKEN WET MAG NIET MEER
De deal met de rijke familie Van der Vorm is geen unicum. De Belastingdienst maakte in het verleden vaker met vermogende belastingbetalers afspraken die contra legem (tegen de wet) waren. Toenmalig staatssecretaris Joop Wijn (Financiën, CDA) kondigde in 2004 maatregelen aan na een onderzoek waaruit onder meer bleek dat met „een vermogende Nederlander” afspraken waren gemaakt „over matiging van de te verwachten heffing van successierechten over zijn toekomstige erfenis”.
Met een andere „vermogende belastingplichtige” was afgesproken dat bij vererving „slechts om de generatie successierecht behoeft te worden betaald”. Ook was „een aantal malen, soms ook op verzoek van de politiek, afgeweken van het tarief schenkingsrecht of successierecht”.
De Belastingdienst kreeg van Wijn de „werkinstructie” dat op basis van de wet belasting dient te worden geheven. Daarvan mocht niet meer worden afgeweken.
De Belastingdienst zegt in een reactie dat sinds 2004 geen afspraken contra legem meer gemaakt worden, „ook niet met betrekking tot schenk- en erfbelasting of zeer vermogende personen”.
VAN DER VORM FAMILIEKAPITAAL IN BRIEVENBUSFIRMA’S
De Van der Vorms zijn een van de rijkste families van Nederland. Uit gegevens van de Nederlandse beurswaakhond AFM blijkt dat ze een meerderheid van de HAL-aandelen controleren. Investeringsmaatschappij HAL (AEX, beurswaarde 11 miljard euro) is aandeelhouder van Nederlandse bedrijven als Vopak, SBM Offshore, Boskalis en Coolblue.
Martijn van der Vorm (1958) werd in 1989 directeur bij HAL en volgde kort daarna zijn vader Nico op als bestuursvoorzitter. In 2014 legde Martijn die functie neer. Sindsdien is hij president-commissaris van HAL. Neef Ole (1971) is lid van de raad van commissarissen.
Het familiekapitaal is ondergebracht in brievenbusfirma’s op Bermuda en de Britse Maagdeneilanden. Vanuit Bermuda stuurt de familie jaarlijks 70 miljoen euro naar liefdadigheidsstichting Mare Foundation in Luxemburg. Die maakt het geld over naar stichtingen in Rotterdam, waaronder Stichting De Verre Bergen en Stichting Droom en Daad.