Vlaamse journalist: ‘Terwijl wij bezig zijn met ‘woke’, wordt de kloof tussen arm en rijk steeds groter’
Hou op over identiteit en genderneutrale toiletten. Het leidt de aandacht af van iets veel belangrijkers: de groeiende ongelijkheid in onze portemonnees, zegt Paul Goossens (80), oud-hoofdredacteur van De Morgen en links icoon in België. Kijk naar graaiflatie en die lage rente op spaarrekeningen: ,,De concentratie van rijkdom is toch obsceen? Wij hebben dit laten gebeuren.”
Tachtig is hij inderdaad, de man die in België geldt als links icoon en jarenlang hoofdredacteur was van de krant De Morgen. Hij komt net uit het ziekenhuis en moet er morgen weer heen, maar er is een brandend vuur dat hem gaande houdt. Sterker – dat hem ertoe dreef de afgelopen vier jaar te wijden aan het schrijven van boek over ongelijkheid: De ongelijkheidsmachine. Een verborgen Europese geschiedenis.
Die machine draait volop. Kijk naar de banken, die wel de rente verhogen op geld dat ze uitlenen, maar niet op het geld op de spaarbankboekjes. Kijk naar de ‘graaiflatie’, de extra prijsverhoging die sommige bedrijven doorvoerden bovenop de stijgende kosten van grondstoffen en energie. Volgens de Europese Centrale Bank (ECB) is maar liefst 60 procent van de inflatie daaraan te wijten. Bedrijven zelf spreken dat overigens tegen. Ook premier Rutte vond bij het verschijnen van een gelijksoortig rapport van de Rabobank vorige maand de bewijslast ‘nogal dun’.
En dan gaan we weer over tot de orde van de dag, en dat zint Goossens niet. Het is wat hem betreft ook veel te makkelijk om te zeggen dat spaarders hun geld dan maar elders moeten onderbrengen, in beleggingen bijvoorbeeld. ,,De gewone man heeft daarvoor de kennis en de kennissen niet”, zegt hij. ,,Zulke pleidooien zetten de deur open voor charlatans die gewone mensen misleiden met verleidelijke adviezen.”
Recordwinsten
Nee, het is aan de politiek om banken te dwingen eerlijke rentes te berekenen als ze dat zelf niet doen. Vorig jaar nog maakten ze recordwinsten, zouden ze dan nu ineens ‘instabiel’ raken als ze spaarders hun eerlijke deel zouden geven? ,,Dat begrijpt toch niemand?”, zegt Goossens aan de keukentafel thuis aan de rand van Antwerpen. In België heeft premier De Croo de banken gewaarschuwd: Als zij de rente niet zelf verhogen, zal de overheid ‘beweging moeten creëren’. In Nederland vindt minister Kaag van Financiën de lage rente op spaarrekeningen ‘moeilijk uit te leggen’. Kaag wil met de banken in gesprek. De Croo ‘geeft ze nog enkele weken’. Goossens vindt het allemaal veel te gedienstig: ,,Ze gaan op de knieën, terwijl ze de knoet zouden moeten hanteren.”
Wij hebben dit laten gebeuren
Voor hem zelf begon het allemaal met de 1 procent. U weet wel: de bewering dat de rijkste 1 procent van de wereldbevolking de helft van al het vermogen op aarde bezit. In Nederland is het een derde, zo berekende het economenvakblad ESB. ,,Ik dacht eerst dat het overdreven was, iets van activisten”, vertelt hij. Maar toen ging de oud-journalist erover lezen – het lichaam mag na je pensioen dan slijten, de geest niet. ,,Mijn eerste reactie was ongeloof: het bleek te kloppen. Toen verontwaardiging: zo’n concentratie van rijkdom is toch obsceen!” En daarna kwam het schuldgevoel. ,,Toen in de jaren 80 de beslissingen werden genomen die tot de groeiende ongelijkheid leidden, zat mijn generatie op de eerste rij. Wij hebben dit laten gebeuren.”
