Van kolenschoppen naar groene vingers: het klimaatbeleid raakt ook de arbeidsmarkt
Duizenden werkenden in de fossiele industrie zullen als gevolg van de energietransitie hun baan zien verdwijnen. FNV pleit voor een fonds om hen naar ‘groene’ banen te begeleiden. Havenarbeider Deef Gorissen waagde de sprong al, hij is nu watermanager.
Wie Deef Gorissen (42) met zijn lieslaarzen door de Leuvenumse Beek op de Veluwe ziet banjeren, herkent in hem niet direct het prototype havenarbeider. Al helemaal niet als hij, woelend met zijn riek in het heldere water, bijna trots vaststelt dat de beekprik en kleine modderkruiper weer aan het oprukken zijn. ‘Goed nieuws voor de waterkwaliteit.’
Toch werkte Gorissen ruim acht jaar lang bij de steenkolenoverslag in de Amsterdamse havens. Hij deed er bij nacht en ontij het zware werk: grote zeeschepen vol steenkolen van over de hele wereld lossen – duizenden tonnen per dag. Maar dat was voordat het kabinet in 2018 besloot de belangrijkste afnemer van die kolen, de Hemwegcentrale, te sluiten. En hij met tweehonderd collega’s op straat kwam te staan.
Het is een lot dat volgens vakbond FNV meer werkenden zal treffen. Als gevolg van het klimaatbeleid zouden alleen al in de kolencentrales 2.700 banen verdwijnen. Volgens dagelijks bestuurslid Bas van Weegberg werken bovendien nog zo’n 250 duizend mensen in sectoren die afhankelijk zijn van de fossiele en chemische industrie. Hij roept minister Jetten maandag tijdens een werkbezoek op duidelijkheid te geven over wat zijn recent gepresenteerde klimaatplannen voor hen betekenen. ‘Zodat we weten wat de gevolgen zijn voor werknemers, maar óók hun kansen.’
[…]
Klimaatakkoord
[…]
Maar watermanager word je niet zomaar, ontdekte Gorissen. Daarvoor moest hij eerst een mbo-opleiding volgen. ‘Om te leren hoe de kringloop van het water werkt, welke bomen veel water zuipen.’ Inmiddels is de oud-havenarbeider aan het laatste deel van zijn opleiding bezig en rijdt hij vier dagen in de week met begeleider Richard van der Stouwe in een Volkswagen Transporter de Gelderse wateren af. Om ze schoon te maken, bijvoorbeeld, of het waterpeil te controleren.
Om aan te tonen dat zijn nieuwe werk radicaal anders is, hoeft Gorissen alleen maar te wijzen op de dichtbegroeide Veluwse hellingen. ‘In de havens ruikt het naar uitlaatgassen en staal. Hier ruik je munt en naaldbomen.’ Hij houdt even stil. ‘En hoor je die rust? Geen oordoppen meer nodig.’
[…]
Minder salaris
[…]
Gorissen zelf had vorig jaar bijna de transitie terug gemaakt. Nadat Rusland de gaskraan dichtdraaide en de kolen niet aan te slepen waren, begon de haven toch weer te lonken. ‘Want geld maakt het leven niet gelukkig, maar wel makkelijker.’ Toch heeft hij het niet gedaan. Voor de reden knikt hij nog maar eens naar het Veluwse groen. ‘Het zou me alleen maar op de korte termijn wat opleveren’, zegt hij. ‘En kijk dan, dit is toch heerlijk?’