Minister laat luchtvaart wegkomen met snelgroeiende stikstofuitstoot
De luchtvaart hoeft géén extra bijdrage te leveren aan het terugdringen van de stikstofuitstoot en -depositie in ons land. Dit blijkt uit een brief die minister Christianne van der Wal gistermiddag aan de Tweede Kamer stuurde.
De brief werd opgesteld naar aanleiding van een voorstel van Caroline van der Plas (BBB), Suzanne Kröger (GroenLinks) en Lammert van Raan (Partij voor de Dieren). In een aangenomen motie vraagt de Kamer Schiphol en Lelystad Airport geen natuurvergunning te verlenen voordat de luchtvaart op eerlijke wijze bijdraagt aan het oplossen van het stikstofprobleem.
Uit de brief blijkt nu dat de luchtvaart zich als zelfstandige sector inmiddels niet meer extra hoeft in te spannen om de stikstofuitstoot omlaag te brengen. Dat gebeurt via een simpele, maar effectieve truc: luchtvaart wordt door de minister als geheel geschoven onder de sector ‘mobiliteit’ en profiteert zo volop mee van de elektrificatie van het wagenpark zonder zelf ook maar één vinger te hoeven uitsteken.
99 procent uitstoot ongemoeid
Niet helemaal waar, want “de luchtvaart is gewezen op maatregelen zoals het stimuleren van elektrisch taxiën”. Geen opgelegde maatregelen dus, in tegenstelling tot bij voorbeeld aan de boeren. En al zou de vliegindustrie alle grondactiviteiten elektrificeren, dan blijft 99 procent van de stikstofuitstoot – de uitstoot afkomstig van het vliegen zelf – gewoon bestaan.
Over de plannen om luchtvaart opnieuw een uitzonderingspositie te geven schreven we in december vorig jaar al. In openbaar gemaakte stukken lazen we dat ambtenaren druk waren met deze snode plannen. Die leiden nu tot de Kamerbrief waaruit inderdaad blijkt dat luchtvaart vrijuit gaat terwijl heel agrarisch Nederland inmiddels in een uitzichtsloze positie is gemanoeuvreerd.
Minister Van der Wal komt in de Kamerbrief zelfs met valse gegevens. Zo beweert zij dat het vliegverkeer slechts verantwoordelijk is voor 0,1 procent van de totale gemiddelde depositie in Nederlandse Natura 2000-gebieden.
Twintig keer meer stikstof dan minister stelt
Volgens een recente studie van de TU Delft klopt dit cijfer niet: de wetenschappers spreken van gemiddeld 2 procent, dus twintig keer zoveel. Voor dichtbijgelegen natuurgebieden kan dit zelfs oplopen tot maar liefst 30 procent van de totale stikstofdepositie op kwetsbare natuurgebieden.
De twee procent geldt bovendien voor alle N2000-gebieden in Nederland, dus ook de verder dan 25 kilometer van vliegvelden afgelegen natuurgebieden die nu niet meer worden meegeteld dankzij de afkapregel. Dat zijn ook de meest kwetsbare gebieden waarvoor boeren – al dan niet gedwongen – massaal dreigen te worden uitgekocht. Dankzij het buiten schot houden van de vliegtuigen zullen daardoor nog meer boeren moeten worden onteigend.
Uit het onderzoek blijkt dat alleen al door het niet meetellen van stikstofuitstoot en -depositie boven de 900 meter vlieghoogte liefst 90 procent van de uitstoot wordt weggemoffeld en 70 procent van de depositie.
[…]
Opgave luchtvaart op het bordje van de rest
Nog een pijnpunt in deze keuze van de minister: in de wet is vastgelegd dat alleen extra maatregelen mogen worden meegeteld als stikstofbeperkende resultaten. Veranderingen die ook zonder de stikstofregels zouden worden doorgevoerd, tellen niet mee voor de reductie. En laat nu ‘toevallig’ uit een milieuvergunning van Schiphol uit 1992 (ruim 30 jaar geleden!) blijken dat toen al werd geëist de grondactiviteiten te elektrificeren uit milieuoverwegingen. Daarmee vervalt de elektrificatie als ‘extra maatregel’.
Het lijkt erop dat het kabinet weer op zoek is naar de smalste geitenpaadjes om het vliegverkeer geen strobreed in de weg te hoeven leggen. Maar de snelgroeiende uitstoot van de luchtvaart moet wél met extra maatregelen gecompenseerd worden voor alle andere sectoren in ons land, inclusief de boeren. Want feit blijft dat de stikstofbelasting op natuurgebieden fors omlaag moet. Het helpt dan niet als één sector voor steeds meer uitstoot zorgt.